સનાતન પરંપરામાં ભગવાન રામ એક એવો મહાન મંત્ર છે જે જીવનના આરંભથી અંત સુધી જોડાયેલો રહે છે. હિંદુ ધર્મની માન્યતા અનુસાર આ મંત્ર દરેક દુ:ખ દૂર કરનાર અને તમામ સુખ આપનાર માનવામાં આવે છે. પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર, ભગવાન રામ સૂર્યવંશી હતા અને તેમનો જન્મ અયોધ્યાના રાજા દશરથના ઘરે અને રાણી કૌશલ્યાના ગર્ભથી થયો હતો.
અયોધ્યામાં શ્રી રામ જન્મભૂમિ ખાતે રામલલ્લાના પૂજારી સ્વામી સત્યેન્દ્ર દાસજી મહારાજના જણાવ્યા અનુસાર ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના અવતાર ગણાતા ભગવાન શ્રી રામનો જન્મ ત્રેતાયુગમાં ચૈત્ર માસની શુક્લપક્ષની નવમી તારીખે બપોરે 12 વાગ્યે થયો હતો.
ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાનો આ સાતમો અવતાર મનુષ્યના રૂપમાં લીધો હતો, જેથી પૃથ્વી પર ધર્મની સ્થાપના થાય અને અધર્મનો નાશ થાય. ભગવાન રામે તેમના જીવનકાળમાં માત્ર અનીતિનો જ નાશ કર્યો ન હતો, પરંતુ ઘણા લોકોને તેમના અધિકારો આપવાથી તેમના દોષો અને પાપોને દૂર કરીને તેમને મુક્તિ આપવાનું કામ કર્યું હતું. રામ, જેમને હિંદુ ધર્મમાં ભગવાન રામ તરીકે પૂજવામાં આવે છે અને વિશ્વ તેને મર્યાદા પુરુષોત્તમ તરીકે ઓળખાતા મહાન નાયક તરીકે ઓળખે છે,આ જ કારણ છે કે દરેક ધર્મના લોકો ઈચ્છે છે કે તેમના ઘરમાં રામ જેવો આજ્ઞાકારી અને ગુણવાન પુત્ર હોય.
ભગવાન રામનું મૃત્યુ ક્યારે થયું
માનવજીવનનું સત્ય એ છે કે જેણે પૃથ્વી પર જન્મ લીધો છે તેનું મૃત્યુ નિશ્ચિત છે. મૃત્યુ એક એવું સત્ય છે, જેનો દરેક વ્યક્તિએ ક્યારેક ને ક્યારેક સામનો કરવો જ પડે છે. આ જ કારણ છે કે પૃથ્વી પર જન્મ લેનાર તમામ લોકોએ એક યા બીજા દિવસે જવું પડ્યું, પછી તે માણસ હોય, પ્રાણી હોય કે દેવતા. ભગવાન રામની પત્ની એટલે કે માતા સીતા વિશે તો દરેક જણ જાણે છે કે તે જમીન ફાટી અને પૃથ્વીમાં સમાઈ ગયા હતા, પરંતુ જ્યારે ભગવાન રામનું મૃત્યુ ક્યારે થયું તે પ્રશ્ન પૂછવામાં આવ્યો ત્યારે સ્વામી સત્યેન્દ્ર દાસજી કહે છે કે ભગવાન રામના સ્વર્ગ જવાનું વર્ણન તો વાલ્મીકિ રામાયણમાં જોવા મળે છે પરંતું,પરંતુ તે ક્યારે ગયા તેની તિથિની કોઈને ખબર નથી.
ભગવાન રામ કેવી રીતે સ્વર્ગમાં ગયા
રામલલાના પૂજારી સ્વામી સત્યેન્દ્ર દાસ સંસ્કૃતમાં આ શ્લોકનું ઉદાહરણ આપતા કહે છે કે ‘दशवर्षसहस्राणि दशवर्षशतानि च, रामो राज्यमुपासित्वा ब्रह्मलोकं प्रयास्यति..’ એટલે કે જ્યારે રાજા રામે 11 હજાર વર્ષ સુધી પૃથ્વી પર શાસન કર્યું ત્યારે એક દિવસ કાળ તેમની નજીક આવી સૂચવે છે કે તમારો સમય પૂરો થઈ ગયો છે, તેથી હવે તમે મારી સાથે ચાલો. આ પછી તેઓ અયોધ્યાના ગુપ્તાર ઘાટ પર જાય છે અને સરયુ નદીમાં પ્રવેશતાની સાથે જ ભગવાન રામ બે હાથથી ભગવાન શ્રી વિષ્ણુના ચાર હાથવાળા સ્વરૂપમાં પરિવર્તિત થાય છે. હિંદુ માન્યતા અનુસાર, તે જ સમયે બ્રહ્માજી એક વિમાન લઈને આવે છે અને ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ તેના પર બેસીને તેમના પરમ ધામમાં જાય છે.
શું કહે છે કથા
હિંદુ માન્યતા અનુસાર, ભગવાન રામ સરયુ નદીમાં જલ સમાધિ દ્વારા બૈકુંઠ ધામમાં ગયા હતા. એવું માનવામાં આવે છે કે માતા સીતા પૃથ્વીમાં સમાયા પછી, જ્યારે કાળ ઋષિના વેશમાં તેમને મળવા આવ્યા, ત્યારે તેણે તેના નાના ભાઈ લક્ષ્મણને આદેશ આપ્યો કે કોઈને પણ દરવાજામાં પ્રવેશવા ન દેવો, અને જો કોઈ આ આદેશનો અનાદર કરશે તો તેને સજા કરવામાં આવશે. તેને મૃત્યુદંડ મળશે. આના થોડા સમય પછી દુર્વાશા ઋષિ ત્યાં આવ્યા અને ભગવાન રામને મળવાનું કહ્યું. ભગવાન લક્ષ્મણ જાણતા હતા કે તેઓ જલ્દી ગુસ્સે થશે અને શ્રાપ આપશે, તેથી તેમણે તેમને ભગવાન રામ પાસે જવાની મંજૂરી આપી. આ પછી ભગવાન રામે મૃત્યુદંડ આપવાને બદલે લક્ષ્મણને દેશનિકાલ કરી દીધો, પરંતુ લક્ષ્મણ પોતાના ભાઈની નિરાશા જાણીને પોતે સરયુમાં સમર્પિત થઇ ગયા. આ પછી ભગવાન રામે પણ સરયુમાં જઈને પોતાના માનવ સ્વરૂપનો ત્યાગ કર્યો.
(અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)