પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, એકવાર દેવો અને દાનવો વચ્ચે યુદ્ધ થયું, આ યુદ્ધમાં દેવતાઓનો પરાજય થયો. જેના કારણે દેવમાતા અદિતિ ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગઈ. તેણે કઠોર તપસ્યા કરી જેથી બધા દેવો સ્વર્ગમાં પાછા ફરે. આ તપથી તેને વરદાન મળ્યું કે સૂર્યદેવ તેને વિજયી બનાવશે અને તે પોતે અદિતિના પુત્ર તરીકે જન્મ લેશે.
એક સમય એવો આવ્યો જ્યારે સૂર્યદેવે અદિતિના ઘરે જન્મ લીધો અને દેવતાઓને અસુરો પર જીત અપાવી.
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, સૂર્યદેવના પિતાનું નામ મહર્ષિ કશ્યપ અને માતાનું નામ અદિતિ હતું. માતા અદિતિના ગર્ભમાંથી જન્મ લેવાને કારણે તેમનું નામ આદિત્ય રાખવામાં આવ્યું હતું.
ધાર્મિક ગ્રંથોમાં, સૂર્ય ભગવાનની બે પત્નીઓનું વર્ણન છે, એકનું નામ સંધ્યા અને બીજીનું નામ છાયા. તેમના પુત્રો મૃત્યુના દેવતા યમરાજ અને શનિદેવ છે. જે વ્યક્તિના કર્મો પ્રમાણે પરિણામ આપે છે. આ ઉપરાંત યમુના, તૃપ્તિ, અશ્વિની, વૈવસ્વત મનુને પણ સૂર્યદેવના સંતાનો માનવામાં આવે છે. તેમાંથી મનુને પ્રથમ માનવ કહેવામાં આવે છે.
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર સૂર્ય ભગવાનનું વાહન સાત ઘોડાનું છે, જેના સાથી અરુણ દેવ માનવામાં આવે છે. સૂર્ય ભગવાનના રથમાં સાત ઘોડાને અઠવાડિયાના સાત દિવસોનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે. એવું પણ માનવામાં આવે છે કે દરેક ઘોડાનો રંગ અલગ-અલગ હોય છે. જે મળીને સમગ્ર સાત રંગીન મેઘધનુષ્ય બનાવે છે.
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, સૂર્યોદય પહેલા ઉઠ્યા પછી અને દૈનિક કર્મકાંડમાંથી નિવૃત્ત થયા પછી જ સૂર્યદેવની પૂજા કરવી શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે. સૂર્ય ભગવાનને અર્ઘ્ય અર્પિત કરવા માટે, વ્યક્તિએ તાંબાના કળશમાં પાણી, કુમકુમ, અક્ષત, લાલ ફૂલ અને ખાંડની મીઠાઈ રાખવી જોઈએ અને સૂર્ય ભગવાનના 21 નામ અને મંત્રોનો જાપ કરતી વખતે અર્ઘ્ય અર્પણ કરવું જોઈએ.
(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)
