આ વર્ષે દિવાળી 12મી નવેમ્બર એટલે કે રવિવારે દેશભરમાં ખૂબ જ ધામધૂમથી ઉજવવામાં આવશે. દિવાળીનો તહેવાર એટલે રોશનીનો તહેવાર, ખુશીઓનો તહેવાર. દિવાળીની સૌ કોઈ આતુરતાથી રાહ જુએ છે. દિવાળીનો તહેવાર કારતક મહિનાની અમાવસ્યાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. માન્યતાઓ અનુસાર દિવાળીનો દિવસ ખૂબ જ શુભ હોય છે. આ દિવસે માતા લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. લોકો તેમની વિધિ-વિધાનથી પૂજા કરે છે. દિવાળી પર નિયમો અનુસાર પૂજા કરવાથી દેવી લક્ષ્મી પ્રસન્ન થાય છે અને તેમની કૃપા હંમેશા તમારા પર રહે છે. ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ છે, ધનની કમી નથી રહેતી.
જો કે, જો તમે દિવાળી પૂજા દરમિયાન કેટલીક ભૂલો કરવાનું ટાળો તો જ આ શક્ય છે. જાણકારીના અભાવને કારણે લોકો દિવાળીની પૂજા દરમિયાન નાની-નાની ભૂલો કરે છે, જેના કારણે તેમને પૂજાનું યોગ્ય પરિણામ મળતું નથી. આવી સ્થિતિમાં દિવાળી પૂજા દરમિયાન શું કરવું જોઈએ અને શું ન કરવું જોઈએ તે જાણવું જરૂરી છે.
દિવાળી પૂજામાં શું કરવું અને શું ન કરવું:
– જ્યોતિષ અને વાસ્તુશાસ્ત્રી કહે છે કે દિવાળીના દિવસે પૂજા કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. આવી સ્થિતિમાં પૂજા સ્થળ અને ઘરની સફાઈ કરવી ખૂબ જ જરૂરી છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યાં સ્વચ્છતા હોય ત્યાં જ દેવી લક્ષ્મીનો પ્રવેશ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં પૂજાના દિવસે ઘર અને પૂજા સ્થળ સ્વચ્છ હોવું જોઈએ.
– પૂજા સ્થાન પર દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની મૂર્તિનું મુખ પૂર્વ તરફ હોવું જોઈએ અને પૂજા કરનારે ઉત્તર તરફ પીઠ રાખીને બેસવું જોઈએ. પૂજામાં ચાંદીના સિક્કા, કમળના ફૂલ વગેરે રાખો. તેનાથી ઘરમાં સુખ, સમૃદ્ધિ અને સૌભાગ્ય આવે છે.
– દિવાળીના દિવસે ઘરમાં કોઈ જૂની કે જંક વસ્તુઓ ન રાખો. આ અશુભ છે. દિવાળી પર ઘરમાંથી તૂટેલી ઘડિયાળો, તૂટેલી બોટલો, અરીસાઓ, જૂના કપડાં, અન્ય કચરો કાઢી નાખો જેનો તમે વર્ષોથી ઉપયોગ કર્યો નથી.
– દિવાળીના દિવસે દેવી લક્ષ્મી નારાજ થાય એવી કોઈ વસ્તુ ન કરવી. ખાવાપીવામાં પણ ખાસ ધ્યાન રાખવું જોઈએ. દિવાળીના દિવસે ભૂલથી પણ માંસ, માછલી, દારૂ વગેરેનું સેવન ન કરો.
– દિવાળીની રાત્રે પૂજા કરતી વખતે ભૂલથી પણ જૂના કે ફાટેલા કપડાં ન પહેરો. જો તમે આ કરો છો, તો તેને તરત જ બદલો. વાસ્તવમાં ફાટેલા કપડાને ગરીબીની નિશાની માનવામાં આવે છે. જૂના, ફાટેલા કપડાં પહેરવા અશુભ છે. પૂજા દરમિયાન રંગોનું પણ ધ્યાન રાખો, આ રાત્રે કાળા રંગના કપડાં ન પહેરવા જોઈએ.
– દિવાળી પર ઘરે રહેવાનો પ્રયાસ કરો. પૂજા કર્યા પછી ઘર બંધ કરીને બહાર ન જાવ. પૂજા સમયે આખા ઘરને લાઇટ અને દીવાઓથી પ્રકાશિત કરો. કોઈપણ ખૂણામાં અંધકાર ન હોવો જોઈએ. ઘરના બધી બારી-બારણા ખુલ્લા રાખો જેથી દેવી લક્ષ્મી પ્રવેશી શકે. જો તમારે થોડા સમય માટે ઘર બંધ કરીને દિવાળીની શુભેચ્છા પાઠવવા સંબંધીઓ કે પડોશીઓ પાસે જવું પડે તો પણ ઘરમાં લાઈટો ચાલુ રાખો, અંધારું ન કરો. રાત્રે પણ લાઇટ બંધ ન કરો.
– દિવાળી પર મોડે સુધી ન સૂવું, આમ કરવું અશુભ છે. આ દિવસે નખ કાપવા અને મુંડન કરવાનું પણ ટાળવું જોઈએ. આ તમામ કાર્યો એક દિવસ અગાઉથી કરો.
– પૂજા માટે, ભગવાન ગણેશની મૂર્તિ ઊભી મુદ્રામાં નહીં, પરંતુ બેઠેલી મુદ્રામાં હોવી જોઈએ. એ પણ ધ્યાનમાં રાખો કે સુંઢ જમણી બાજુ ન હોવી જોઈએ. પૂજામાં લાલ રંગના ફૂલોનો ઉપયોગ કરો. ભગવાન ગણેશની પૂજા કરીને દિવાળીની પૂજા શરૂ કરો.
– દિવાળીમાં પૂજા કરતી વખતે ન તો જોરથી તાળી પાડવી કે ન તો મોટા અવાજમાં આરતી ગાવી. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી લક્ષ્મીને વધુ અવાજ પસંદ નથી. તેનાથી તેણી ગુસ્સે થઈ શકે છે. ભગવાન વિષ્ણુ વિના દેવી લક્ષ્મીની પૂજા અધૂરી માનવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં તેમની એકલી પૂજા ન કરો.
– પૂજા કર્યા પછી પૂજા સ્થળને ખાલી કે અંધારું ન છોડો. આખી રાત દીવો જલતો રાખવા માટે દીવામાં તેલ અને ઘીનો પૂરતા પ્રમાણમાં ઉપયોગ કરો. પૂજા માટેના દીવા થોડા મોટા બનાવવાનો પ્રયાસ કરો.
(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)