રામ મંદિર અયોધ્યામાં રામલલાની પ્રાણ પ્રતિષ્ઠાની વિધિઓ શરૂ થઈ ગઈ છે. આ સમારોહમાં હાજરી આપવા માટે વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદી પોતે 22 જાન્યુઆરીએ અયોધ્યા પહોંચશે. રામ મંદિરના ગર્ભગૃહમાં રામલલાની પ્રતિમા સ્થાપિત કરવામાં આવી છે. ભગવાન રામના શણગારમાં ધનુષનું વિશેષ મહત્ત્વ છે. પરંતુ, શું તમે જાણો છો કે તે શિવ ધનુષ્ય ક્યાં ગયું હતું, જે સીતા સ્વયંવર દરમિયાન શ્રી રામે પ્રત્યાંચન કરતી વખતે તોડી નાખ્યું હતું?
શિવના ધનુષ્યના કેટલા ટુકડા થયા? શું તેનો કોઈ ભાગ હજુ પણ સુરક્ષિત છે? જો હા તો હવે તે ક્યાં છે?
સીતાના સ્વયંવર સમયે અયોધ્યાના રાજકુમાર રામ અને લક્ષ્મણ ગુરુ વિશ્વામિત્ર સાથે ગયા હતા. રાજા જનકે ગુરુ વિશ્વામિત્રને સીતા સ્વયંવરમાં હાજર રહેવા અને આશીર્વાદ આપવા આમંત્રણ મોકલ્યું હતું. રામ અને લક્ષ્મણ ગુરુ વિશ્વામિત્ર સાથે રહેતા હોવાથી તે બંને રાજકુમારો સાથે જનકપુરી પહોંચ્યો. પછી જ્યારે ભગવાન રામે શિવ ધનુષ્ય ઉપાડ્યું ત્યારે પ્રત્યાંચન કરતી વખતે તે ઘણા ભાગોમાં તૂટી ગયું.
રામચરિત માનસમાં લખ્યું છે કે, ‘लेत चढ़ावत खैंचत गाढ़ें। काहुं न लखा देख सबु ठाढ़ें। तेहि छन राम मध्य धनु तोरा। भरे भुवन धुनि घोर कठोरा।’ આનો અર્થ એ થયો કે સભામાં શ્રી રામે શિવ ધનુષ્ય ક્યારે ઉપાડ્યું અને ક્યારે ખેંચીને તોડી નાખ્યું તે કોઈ જાણી શક્યું નહીં. તેમણે સીતા સ્વયંવરની શરત પૂરી કરી હતી. આ પછી રાજા જનકે મહારાજ દશરથને રામ અને સીતાના લગ્ન માટે આમંત્રણ મોકલ્યું હતું. રાજા દશરથના આગમન પર, રામ અને સીતાના લગ્ન વિધિ પ્રમાણે થયા હતા.
ભગવાન શિવનું ધનુષ ‘પિનાક’ દેવ શિલ્પી વિશ્વકર્માએ બનાવ્યું હતું. રામાયણના બાલકાંડના 67મા સિદ્ધાંત અનુસાર, ગુરુ વિશ્વામિત્ર રામ અને લક્ષ્મણ સાથે જનકપુર ગયા અને રાજા જનકને તેમને શિવનું ધનુષ્ય બતાવવા કહ્યું. ધનુષ્યનો આકાર જોઈને અનુમાન લગાવી શકાય કે કોઈ રાજા ધનુષ્યને કેમ ખસેડી શકતા ન હતા. રામાયણ અનુસાર આ ધનુષ્યને લોખંડની વિશાળ પેટીમાં રાખવામાં આવ્યું હતું. આ પેટીમાં આઠ મોટા પૈડાં હતાં. 5000 લોકોએ તેને ખેંચી લીધો.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, જ્યારે શ્રી રામે ધનુષ્ય પર તાર ચઢાવ્યો ત્યારે તે તૂટી ગયું. ભયંકર અવાજ સાથે શિવનું ધનુષ્ય ત્રણ ટુકડા થઈ ગયું. ધનુષ્યનો ટુકડો આકાશમાં ગયો. જ્યારે, બીજો ટુકડો પાતાળ લોકમાં પડ્યો. આ સિવાય ત્રીજો ટુકડો ધનુષ્યનો મધ્ય ભાગ હતો. આ ભાગ પૃથ્વી પર પડ્યો. આ ભાગ પૃથ્વી પર પડ્યો તે સ્થાન નેપાળમાં છે. આ મંદિરને ધનુષા ધામ કહેવામાં આવે છે. આ મંદિર જનકપુરથી થોડે દૂર છે. આજે પણ લોકો અહીં શિવના ધનુષના ટુકડાની પૂજા કરવા આવે છે.
પિનાક ભગવાન શિવનું ધનુષ્ય હતું, જેનો ઉપયોગ સર્વસંહાર માટે થવાનો હતો. વાલ્મીકિ રામાયણ અનુસાર ભગવાન દેવેન્દ્રએ સમાન ક્ષમતાના બે ધનુષ્ય બનાવ્યા હતા, જે તેમણે ભગવાન શિવ અને ભગવાન વિષ્ણુને આપ્યા હતા. સાથે જ વિનંતી કરી કે બંને યુદ્ધ કરે જેથી એ જાણી શકાય કે બે ધનુષ્યમાં કયું વધુ શક્તિશાળી છે? ત્યારે આકાશવાણી થઈ કે જો આ યુદ્ધ થશે તો ભયંકર વિનાશ થશે. તેથી યુદ્ધ બંધ થઈ ગયું. આકાશવાણી સાંભળીને ભગવાન શિવે પોતાનું ધનુષ ફેંક્યું, જે પૃથ્વી પર પડ્યું. પૃથ્વી પર, આ ધનુષ રાજા જનકના પૂર્વજ રાજા દેવરથને મળી આવ્યું હતું.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
