અઠવાડિયાના મંગળવાર અને શનિવારે ભગવાન હનુમાનની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. પૂજામાં હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવાનું મહત્વ છે. હનુમાનજીની પૂજા સિંદૂર ચઢાવ્યા વિના અધૂરી માનવામાં આવે છે. તમે હનુમાનજીની ઘણી મૂર્તિઓ અથવા ચિત્રોમાં જોયું હશે કે તેમણે પોતાના આખા શરીર પર સિંદૂર લગાવ્યું છે. તે પણ કેસરી રંગનું સિંદૂર. સામાન્ય રીતે, સિંદૂર અન્ય દેવતાઓને તિલક તરીકે લગાવવામાં આવે છે. જ્યારે કેસર સિંદૂર હનુમાનજીની શોભા છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે હનુમાનજીને કેસરી રંગનું સિંદૂર કેમ આટલું પસંદ છે અને તેની પાછળનું રહસ્ય શું છે.
ત્રેતાયુગ સાથે જોડાયેલી પૌરાણિક કથા અનુસાર માતા સીતા પોતાની માંગમાં સિંદૂર ભરતા હતા. એક દિવસ જ્યારે માતા સીતા પોતાની માંગમાં સિંદૂર ભરી રહ્યા હતા ત્યારે હનુમાનજી પણ ત્યાં હાજર હતા. માતાને મંગમાં સિંદૂર ભરતી જોઈને તેણે પૂછ્યું, માતા, તમે તમારી મંગ પર સિંદૂર કેમ લગાવો છો? હનુમાનના આ પ્રશ્નનો જવાબ આપતાં માતા સીતાએ કહ્યું, તેમના ભગવાન શ્રી રામ માટે. શ્રી રામના લાંબા આયુષ્ય અને સારા સ્વાસ્થ્ય માટે પ્રાર્થના કરવા માટે હું મારા કપાળ પર સિંદૂર લગાવું છું.
માતા સીતાના આ શબ્દો સાંભળીને હનુમાનજીએ વિચાર્યું કે જો માતા સીતાને એક ચપટી સિંદૂર લગાવવાથી ભગવાનને આટલું લાભ થાય છે તો આખા શરીર પર સિંદૂર લગાવવાથી ભગવાન શ્રી રામ અમર બની જશે. આ પછી હનુમાનજીએ તેમના આખા શરીર પર સિંદૂરનો લેપ લગાવ્યો. તમે તેને હનુમાનજીનો સિંદૂર પ્રત્યેનો પ્રેમ અથવા હનુમાનજીનો શ્રી રામ પ્રત્યેનો પ્રેમ કહી શકો. પરંતુ આ દિવસથી હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવાની પ્રથા પ્રચલિત થઈ ગઈ.
હનુમાન જીને આખા શરીરમાં સિંદૂર લગાવેલા જોઈને ભગવાન શ્રી રામ તેનું કારણ પુછે છે. હનુમાનજી જ્યારે કારણ કહે છે તો તે જાણીને ભગવાન ખૂબ જ પ્રસન્ન થાય છે. ત્યારે તેઓ હનુમાનજીને કહે છે કે, આજથી તમારું નામ બજરંગ બલી પણ રહેશે. બજરંગબલી બે શબ્દોથી બન્યું છે. બજરંગ એટલે કેસરી અને બલી એટલે શક્તિશાળી. બસ ત્યારથી જ રામભક્ત હનુમાનને સિંદુર ચડાવવાની પ્રથા છે. આનાથી તેઓ ખૂબ જ ખુશ થાય છે.
સંકટમોચક હનુમાનજીના ભક્તોની સંખ્યા અગણિત છે. હનુમાન જીને સમર્પિત કરવામાં આવેલા મંગળવાર અને શનિવારે લોકો વ્રત રાખે છે. તેમની પૂજા અર્ચના કરે છે. આવું કરવાથી હનુમાનજી પોતાના ભક્તોના તમામ સંકટો દૂર કરે છે. હનુમાન જીના અનેક નામ છે. જેમાંથી એક છે બજરંગબલી. હનુમાનજીનું નામ બજરંગબલી પડવા પાછળ એક પૌરાણિક કથા પણ છે.
આ રીતે પડ્યું નામ
બળ અને બુદ્ધિના દેવતા હનુમાનજી ખૂબ જ શક્તિશાળી છે. તેમણે એક હાથે આખો પર્વત ઉપાડ્યો હતો. પુરાણો પ્રમાણે તેમનું આખું શરીર વજ્ર સમાન છે એટલે તેમને બજરંગ બલી કહેવામાં આવે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
