હિંદુ ધર્મમાં શક્તિની ઉપાસનાનું ઘણું મહત્વ છે. આ માટે વર્ષમાં ચાર વખત નવરાત્રી ઉજવવામાં આવે છે. નવરાત્રિ દરમિયાન, દેવી દુર્ગાના વિવિધ સ્વરૂપોની નવ દિવસ સુધી ધાર્મિક વિધિઓ સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે.
ચૈત્ર શુક્લ પ્રતિપદાની તિથિથી ચૈત્ર નવરાત્રિ શરૂ થાય છે. આ વર્ષે ચૈત્રી નવરાત્રી 9 એપ્રિલથી શરૂ થશે. ભક્તો નવ દિવસ સુધી વ્રત રાખી માતાની પૂજા કરશે. નવરાત્રિના નવ દિવસો દરમિયાન ભક્તોએ કેટલીક બાબતોનું સંપૂર્ણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ જેથી કરીને માતાની પૂજા સફળ થાય. આવો જાણીએ માન્યતા મુજબ નવરાત્રિના નવ દિવસ દરમિયાન કઈ બાબતોનું ધ્યાન રાખવું જરૂરી છે.
ચૈત્ર નવરાત્રી દરમિયાન ધ્યાનમાં રાખવા જેવી બાબતો
સ્વચ્છતા
નવરાત્રી દરમિયાન સ્વચ્છતાનું ખૂબ મહત્વ છે. નવરાત્રિ શરૂ થતા પહેલા આખા ઘરની અને ખાસ કરીને પૂજા રૂમની સારી રીતે સફાઈ કરી લેવી જોઈએ. દેવીની પૂજામાં પવિત્રતા જરૂરી છે. સ્વચ્છતા ઘરને પવિત્ર બનાવે છે.
નખ, વાળ અને દાઢી ન કાપો
નવરાત્રીના નવ દિવસો દરમિયાન વાળ, નખ અને દાઢી કાપવા પર પ્રતિબંધ છે. દેવી દુર્ગાની પૂજાના આ નવ દિવસોમાં ભૂલથી પણ નખ અને વાળ ન કાપવા જોઈએ. પુરુષોએ શેવિંગ ટાળવું જોઈએ.
ઘર ખાલી ન છોડો
જો નવરાત્રિ દરમિયાન ઘરમાં કલશસ્થાપન અને અખંડ જ્યોત પ્રગટાવવામાં આવે છે, તો કોઈને કોઈ સભ્ય હંમેશા ઘરમાં હાજર રહે તે જરૂરી છે. ઘરને ક્યારેય ખાલી ન રાખવું જોઈએ.
દિવસ દરમિયાન સૂવું પ્રતિબંધિત છે
નવરાત્રિના નવ દિવસો દરમિયાન વ્યક્તિએ દિવસ દરમિયાન ઊંઘવાનું ટાળવું જોઈએ. આ સમયે વ્યક્તિએ દેવીના સ્તુતિ અને કીર્તનના જાપ પર ધ્યાન આપવું જોઈએ. દેવી માતાના દર્શન કરવા મંદિરમાં જવું પણ શુભ ફળ આપે છે.
શુદ્ધ ખોરાક
દેવીની પૂજાના નવ દિવસ દરમિયાન સાત્વિક ભોજન કરવું જોઈએ. આ સમયે ડુંગળી અને લસણનો ઉપયોગ ન કરવો જોઈએ અને માંસ અને આલ્કોહોલથી દૂર રહેવું જોઈએ.
માતાનો પ્રિય રંગ
નવરાત્રિના નવ દિવસો દરમિયાન, વ્યક્તિએ માતાના પ્રિય રંગોના કપડાં પહેરવા જોઈએ: લાલ, પીળો, ગુલાબી અને લીલો.
મનને શુદ્ધ રાખો
નવરાત્રિના નવ દિવસો દરમિયાન દેવીની પૂજા કરવાની સાથે મનને પણ શુદ્ધ રાખવું જોઈએ. કોઈના પ્રત્યે ખરાબ વિચારો ન રાખવા જોઈએ. વ્યક્તિએ ગુસ્સે થવા અને દુર્વ્યવહાર કરવાનું ટાળવું જોઈએ.
(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)