આજે ચૈત્ર નવરાત્રિનો બીજો દિવસ છે.આ દિવસે માતા બ્રહ્મચારિણીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, એવું કહેવાય છે કે માતા દુર્ગાએ પાર્વતીના રૂપમાં પર્વતરાજની પુત્રી તરીકે જન્મ લીધો હતો અને મહર્ષિ નારદની સલાહ પર તેમણે ભગવાન શિવને પતિના રૂપમાં મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી.
માતા બ્રહ્મચારિણીનું સ્વરૂપ
મા બ્રહ્મચારિણી નામનો અર્થ આપણે આ રીતે સમજી શકીએ છીએ, બ્રહ્મનો અર્થ થાય છે તપસ્યા અને ચારિણીનો અર્થ થાય છે તપસ્યા કરનાર, એટલે કે મૂળ સ્ત્રોત શક્તિ જે તપસ્યા કરે છે. માતા બ્રહ્મચારિણી હંમેશા શાંત રહે છે અને સંસારથી અલિપ્ત રહે છે અને તપસ્યામાં મગ્ન રહે છે. કઠોર તપસ્યાને કારણે તેમના ચહેરા પર અદભુત ચમક જોવા મળે છે. માતા બ્રહ્મચારિણીનાં હાથમાં અક્ષમાલા અને કમંડલ છે. માતાને બ્રહ્માનું મૂર્ત સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે. માતા બ્રહ્મચારિણીના સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી સરળતાથી સફળતા પ્રાપ્ત થાય છે.
માતા બ્રહ્મચારિણીની વાર્તા
માતા બ્રહ્મચારિણીનો જન્મ હિમાલયના ઘરે પુત્રીના રૂપમાં થયો હતો અને નારદજીની સલાહ પ્રમાણે માતાએ ભગવાન શંકરને પતિના રૂપમાં મેળવવા માટે કઠોર તપસ્યા કરી હતી. આ કઠિન તપસ્યાને કારણે તે બ્રહ્મચારિણી તરીકે ઓળખાવા લાગી. એક હજાર વર્ષ સુધી માતા બ્રહ્મચારિણીએ માત્ર ફળો અને ફૂલો ખાઈને તપસ્યા કરી અને સો વર્ષ સુધી માત્ર જમીન પર જ જીવ્યા અને શાકભાજી પર જીવ્યા. તેણીએ થોડા દિવસો સુધી સખત ઉપવાસ રાખ્યા અને વરસાદ અને તડકાને કારણે ખુલ્લા આકાશ નીચે ભારે મુશ્કેલીઓ સહન કરી. ઘણા વર્ષો સુધી તેણે તૂટેલા બિલ્વના પાન ખાધા અને ભગવાન શંકરની પૂજા કરવાનું ચાલુ રાખ્યું. આ પછી માતા બ્રહ્મચારિણીએ પણ સૂકા બિલ્વના પાન ખાવાનું બંધ કરી દીધું હતું. તે વર્ષો સુધી નિર્જળ રહીને અને ઉપવાસ કરીને તપસ્યા કરતી રહી.
આ રીતે ‘ઉમા’ નામ મળ્યું
કઠોર તપસ્યાને કારણે માતા બ્રહ્મચારિણીનું શરીર સંપૂર્ણ રીતે ક્ષીણ થઈ ગયું. માતા ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગયા અને તેમને આ કઠિન તપસ્યાથી વિમુખ થઇ તેમણે પુકાર લગાવી ઉ…મા.. ત્યારથી દેવી બ્રહ્મચારિણીનું નામ ઉમા પડ્યું.
તપસ્યા સફળ થઈ
માતાની તપસ્યા જોઈને બ્રહ્માજીએ સ્વર્ગીય સ્વરે કહ્યું કે દેવી, તમે જેટલી કઠોર તપસ્યા આજ સુધી કોઈએ કરી નથી. તમારા કામની ચારેબાજુ પ્રશંસા થઈ રહી છે. તમારી મનોકામના ચોક્કસપણે પૂર્ણ થશે, ટૂંક સમયમાં તમને ભગવાન ચંદ્રમૌલી શિવજી તમારા પતિ તરીકે ચોક્કસપણે પ્રાપ્ત થશે. હવે તું તારી તપસ્યા બંધ કરીને ઘરે પરત ફરજે, જલ્દી તમારા પિતા તમને બોલાવવા આવશે. આ પછી માતા ઘરે પરત ફર્યા અને થોડા દિવસો પછી બ્રહ્માના કહેવા મુજબ તેમના લગ્ન મહાદેવ શિવ સાથે થયા.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)