ઉનાળાની ઋતુ દરમિયાન જંગલમાં ખીલેલા ગરમાળાના વૃક્ષને જોઈને સોનાનો વરસાદ વરસી રહ્યો હોય એવો અનુભવ થાય છે. આ વૃક્ષ તેમના સમયમાં રાજાઓ અને સમ્રાટોની પ્રથમ પસંદગી રહી છે. સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક આ વૃક્ષ ડાયાબિટિસ જેવી અનેક સમસ્યાઓથી રાહત આપે છે.
ઉનાળામાં મોટાભાગના વૃક્ષો અને છોડ સુકાઈ જાય છે. પરંતુ એવા કેટલાક ઝાડ છે, જે ઉનાળામાં નવા ફૂલો સાથે ખીલી ઊઠે છે. આ વૃક્ષનું નામ ગરમાળો છે. લીલાં પાંદડાં પણ જમીન પર પડવા લાગે છે, પછી ગોલ્ડન શાવર ટ્રી એક માત્ર ઔષધીય વૃક્ષ છે. જે તેની યુવાનીમાં છે. તેના ફૂલોની પીળી ચમક લોકોને આકર્ષે છે. એટલા માટે તેને ગોલ્ડન શાવર ટ્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
ગરમાળાને અંગ્રેજીમાં ગોલ્ડન શાવર ટ્રી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. ગરમાળો ઔષધીય વૃક્ષ છે. તેના ફૂલોની પીળી ચમક લોકોને આકર્ષે છે. એટલા માટે તેને ગોલ્ડન શાવર ટ્રી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે.
આયુર્વેદમાં પીળા ફૂલ, લીલા પાંદડા અને તેના મૂળનું આયુર્વેદમાં ખૂબ જ મહત્વ છે ત્વચા સંબંધિત રોગોની સારવારથી લઈને કબજિયાતની સારવારમાં તે કામ કરે છે. આટલું જ નહીં, તેનો ઉપયોગ ત્વચા પરના ફોલ્લાઓની સારવારમાં પણ થાય છે.
કબજિયાત દૂર કરવા માટે ગરમાળાનો ઉપયોગ અસરકારક દવા માનવામાં આવે છે, આ સિવાય તેમાં ડાયાબિટીસ વિરોધી ગુણધર્મો છે, જે શુગરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે ગરમાળાનું વૃક્ષ વરદાન સમાન છે.
ચરક સંહિતા, સુશ્રુત સંહિતા, દ્રવ્યગુણ અને વાગ્ભટ્ટ અષ્ટાંગ હ્રદય જેવા આયુર્વેદિક ચિકિત્સાના તમામ પુસ્તકોમાં ગરમાળાના ઉપયોગનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. તેને સંસ્કૃતમાં અર્ગવધ કહેવામાં આવે છે.
(નોધ: આરોગ્ય સંબંધિત લેખ વાચકના જ્ઞાન અને જાગૃતિ વધારવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. ઉપરોક્ત લેખમાં દર્શાવેલ માહિતી વિશે વધુ વિગતો માટે તમારા ડોક્ટરની સલાહ લો.)