ઊંઘ ન આવવાને કારણે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત અનેક સમસ્યાઓ થવા લાગે છે. પૂરતી ઊંઘ ન લેવાને કારણે સ્વાસ્થ્ય પર તેની ખરાબ અસર થાય છે. ઊંઘ માત્ર શરીરના આરામ આરામ માટે જ નહી પણ વ્યક્તિના એકંદર આરોગ્ય અને સુખાકારીને જાળવવા માટે તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. જો કે, આજની વ્યસ્ત જીવનશૈલીને કારણે લોકો પૂરતી ઊંઘ લઈ નથી શકતા. પૂરતી ઊંઘ ન લેવાથી શેના-શેના પર અસર થાય છે?
મગજના કાર્ય પર પ્રતિકૂળ અસર થાય છે
ઊંઘના અભાવની સીધી અસર મગજ પર પડે છે. ઊંઘનો અભાવ મગજની કાર્ય કરવાની ક્ષમતાને ગંભીર અસર કરી શકે છે. જ્યારે યોગ્ય રીતે સૂઈ શકતા નથી, ત્યારે મગજની એકાગ્રતા પર ખરાબ અસર પડે છે. ધ્યાન અને નિર્ણય લેવાની ક્ષમતાને અસર થાય છે. તેની અસરો કામ અને રોજિંદા જીવનને અસર કરી શકે છે, અકસ્માતોનું જોખમ વધારી શકે છે અને સ્પષ્ટ રીતે વિચારવાની અને સમસ્યાઓને અસરકારક રીતે ઉકેલવાની ક્ષમતાને ઘટાડી શકે છે.
રોગપ્રતિકારક શક્તિ નબળી પડી શકે છે
રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત રાખવા માટે પૂરતી ઊંઘ લેવી ખૂબ જ જરૂરી છે. ઊંઘ દરમિયાન, શરીર સાયટોકાઇન્સ, પ્રોટીન બનાવે છે જે ચેપ અને બળતરા સામે લડવામાં મદદ કરે છે. જ્યારે પૂરતી ઊંઘ ન મળે, ત્યારે શરીરની શરદી અને ફ્લૂ જેવી સામાન્ય બીમારીઓ સામે લડવાની ક્ષમતા નબળી પડી જાય છે, જેનાથી બીમાર થવાની સંભાવના વધારે હોય છે.
ક્રોનિક રોગોનું જોખમ વધે છે
ઊંઘ ન આવવાને કારણે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓ થાય છે. જેમાં હૃદયરોગ, સ્ટ્રોક, ડાયાબિટીસ અને હાઈ બ્લડ પ્રેશરનો સમાવેશ થાય છે. હાઈ બીપી અને લોહીમાં સુગર લેવલ વધવાને કારણે અનેક બીમારીઓ પણ થઈ શકે છે. જ્યારે પૂરતી ઊંઘ ન મળે ત્યારે આ પ્રક્રિયાઓ વિક્ષેપિત થઈ શકે છે, જે લાંબા ગાળાની સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ તરફ દોરી જાય છે.
વજનમાં વધારો અને સ્થૂળતા
ઊંઘનો અભાવ વજનમાં વધારો અને સ્થૂળતાના જોખમ સાથે જોડાયેલ છે. ઊંઘ એ હોર્મોન્સ પર અસર કરે છે જે ભૂખને નિયંત્રિત કરે છે. જ્યારે ઊંઘથી વંચિત હોય ત્યારે તમારું શરીર વધુ ઘ્રેલિન (ભૂખ હોર્મોન) અને ઓછું લેપ્ટિન (સંપૂર્ણતા હોર્મોન) ઉત્પન્ન કરે છે, જે અતિશય આહાર અને વજનમાં વધારો તરફ દોરી જાય છે.
માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ
ઊંઘ અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય વચ્ચે ઊંડો સંબંધ છે. પૂરતી ઊંઘ ન લેવાથી હાલની માનસિક સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ, જેમ કે ચિંતા અને હતાશા અને નવી સમસ્યાઓનું કારણ પણ બની શકે છે. ખરાબ ઊંઘ મૂડને પણ અસર કરી શકે છે, જેના કારણે ચીડિયાપણું, તણાવ અને ભાવનાત્મક અસ્થિરતા થાય છે.
શારીરિક અને માનસિક સ્વાસ્થ્ય જાળવવા માટે ઊંઘ જરૂરી છે. જો પૂરતી ઊંઘ ન મેળવી શકતા હોય તો ઊંઘની આદતો સુધારવા માટે યોગ્ય પગલાં લેવા જરૂરી છે. સારી ઊંઘ એકંદર સ્વાસ્થ્ય માટે સારી છે. નિયમિત ઊંઘના સમયપત્રકને અનુસરવાથી, આરામદાયક ઊંઘનું વાતાવરણ બનાવવું અને સૂતા પહેલા કેફીનથી દૂર રહેવું તમારા એકંદર સ્વાસ્થ્યમાં નોંધપાત્ર તફાવત લાવી શકે છે. સારી રાતની ઊંઘ એ લક્ઝરી નથી, તે સ્વસ્થ જીવન માટે જરૂરી છે.
(નોધ: આરોગ્ય સંબંધિત લેખ વાચકના જ્ઞાન અને જાગૃતિ વધારવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. ઉપરોક્ત લેખમાં દર્શાવેલ માહિતી વિશે વધુ વિગતો માટે તમારા ડોક્ટરની સલાહ લો.)
