વાસ્તવમાં જન્માષ્ટમીના દિવસે ઘણા લોકો ઉપવાસ રાખે છે. આવી સ્થિતિમાં તેઓ કૃષ્ણની પૂજા અને ભોજન અર્પણ કરીને ઉપવાસ તોડે છે. આવી સ્થિતિમાં જો લોકોના મનમાં પ્રશ્ન આવે કે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને માત્ર 56 જ પ્રસાદ કેમ ચઢાવવામાં આવે છે?
ભગવાન કૃષ્ણને 56 પ્રસાદ ચઢાવવા પાછળ ઘણી પૌરાણિક કથાઓ છે.
પ્રથમ કથા અનુસાર, આપણે બધા જાણીએ છીએ કે જન્માષ્ટમીના દિવસે ભગવાન કૃષ્ણને 56 પ્રસાદ ચઢાવવામાં આવે છે. પરંતુ બહુ ઓછા લોકો જાણતા હશે કે છપ્પન ભોગ શા માટે આપવામાં આવે છે. ભગવાન શ્રી કૃષ્ણને છપ્પન ભોગ ચઢાવવા પાછળ એક પ્રસિદ્ધ કથા છે. કહેવાય છે કે ભગવાન કૃષ્ણને મળવાની ઈચ્છાથી ગોપીઓએ એક મહિના સુધી બ્રહ્મ મુહૂર્ત દરમિયાન યમુનાજીમાં સ્નાન કર્યું હતું. વાસ્તવમાં, બધી ગોપીઓ કૃષ્ણને તેમના વર તરીકે જોવા માંગતી હતી. તેઓએ માતા કાત્યાયની પાસેથી કૃષ્ણને તેના વર તરીકે જોવાની માનતા રાખી. તેના બદલામાં, ગોપીઓ પાસેથી ઉદ્દાપનમાં માતા કાત્યાયનીએ56 પ્રકારનું ભોજન માગ્યું હતું. આ પછી ભગવાન શ્રીકૃષ્ણને છપ્પન ભોગ ધરાવવાની પ્રથા પ્રચલિત થઈ.
બીજી કથા મુજબ બ્રિજના લોકોને ઈન્દ્રદેવના ક્રોધથી બચાવવા માટે ભગવાન શ્રી કૃષ્ણએ ગોવર્ધન પર્વતને ઉઠાવ્યો હતો. ત્યારે તેમને સતત સાત દિવસ સુધી ભૂખ્યા રહેવું પડ્યું હતું. આ પછી તેને સાત દિવસ અને આઠ કલાક પ્રમાણે 56 વાનગીઓ ખવડાવવામાં આવી. એવું માનવામાં આવે છે કે આ ઘટના પછી શ્રી કૃષ્ણને 56 પ્રસાદ ચઢાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ હતી.
56 ભોગમાં કઈ વાનગીઓનો સમાવેશ થાય છે?
- માખણ
- દહીં
- ખીર
- ઘી
- જલેબી
- ભાત
- દાળ
- ચટણી
- કઢી
- શાક
- રોટલી
- પૂરી
- બાટી
- ગુલાબજાંબુ
- મઠરી
- માલુપાઆ
- અથાણુ
- મોહનથાળ
- લાડુ
- રબડી
- શરબત
- મુરબ્બો
- ખાજલા
- પાપડ
- હલવો
- ઘેવર
- પેંડા
- કાજુ
- બદામ
- પિસ્તા
- એલચી
- પંચામૃત
- કેરીનો રસ
- કેળા
- દ્રાક્ષ
- સફરજન
- સિતાફળ
- કિસમિસ
- પકોડા
- પુડલા
- કચોરી
- છાસ
- ભજીયા
- સિકંજી
- ખમણ
- ચવાણુ
- થેપલા
- રવાનો શીરો
- ભરથુ
- મૈસુર પાક
- ખીચડી
- મધ
- આંબલી
- નાગરવેલનું પાન
- વરિયાળી
- ખાંડવી
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
