નવરાત્રિના ચોથા દિવસે માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવામાં આવે છે. માતા કુષ્માંડા સૂર્યની જેમ તેજસ્વી છે, તેમના પ્રકાશને કારણે ચારેય દિશામાં પ્રકાશ છે. અન્ય કોઈ દેવતા તેમની શક્તિ અને પ્રભાવ સામે ટકી શકતા નથી. મા કુષ્માંડા આઠ હાથવાળી દેવી છે. જેમના સાત હાથમાં કમંડલ, ધનુષ્ય, બાણ, કમળનું ફૂલ, અમૃતથી ભરેલો ઘડો, ચક્ર અને ગદા છે. આઠમા હાથમાં એક માળા છે જે તમામ સિદ્ધિઓ અને સંપત્તિ આપે છે. સિંહ તેમનું વાહન છે. એવું માનવામાં આવે છે કે માતા કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિની બુદ્ધિ અને વિવેક વધે છે.
મા કુષ્માંડાની પૂજા માટેનો શુભ સમય
વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર દેવી ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવાનો શુભ સમય સવારે 11:40 થી 12:25 સુધીનો રહેશે.
મા કુષ્માંડાની પૂજા પદ્ધતિ
કુષ્માંડા દેવીની પૂજા કરવા માટે, સવારે ઉઠો, સ્નાન કરો અને મંદિરને શણગારો. તે પછી કુષ્માંડા દેવીનું ધ્યાન કરો અને કુમકુમ, નાનાછડી, અક્ષત, લાલ રંગના ફૂલ, ફળ, સોપારી, કેસર અને શ્રૃંગાર વગેરે ભક્તિભાવથી ચઢાવો. તેમજ જો ફૂલ હોય તો તેને દેવી માતાને અર્પણ કરો. ત્યારબાદ દુર્ગા ચાલીસાનો પાઠ કરો અને અંતે ઘીનો દીવો અથવા કપૂરથી મા કુષ્માંડાની આરતી કરો.
માતા કુષ્માંડાનો પ્રસાદ
માતા કુષ્માંડાને કુમ્હારા એટલે કે પેઠા સૌથી વધુ પ્રિય છે. તેથી તેમની પૂજામાં પેઠે ચઢાવવું જોઈએ. તેથી તમે કુષ્માંડા દેવીને પેથાની મીઠાઈઓ પણ અર્પણ કરી શકો છો. આ સિવાય હલવો, દહીં કે માલપુઆનો પ્રસાદ ચઢાવવો જોઈએ. પૂજા પછી માતા કુષ્માંડાનો પ્રસાદ પોતે લેવો અને તેને લોકોમાં વહેંચી પણ શકો.
મા કુષ્માંડા પૂજા મંત્ર
सर्व स्वरूपे सर्वेशे सर्वशक्ति समन्विते।
भयेभ्य्स्त्राहि नो देवि कूष्माण्डेति मनोस्तुते।।
ओम देवी कूष्माण्डायै नमः॥
માતા કુષ્માંડાનો પ્રાર્થના મંત્ર
सुरासम्पूर्ण कलशं रुधिराप्लुतमेव च। दधाना हस्तपद्माभ्यां कूष्माण्डा शुभदास्तु मे॥
માતા કુષ્માંડાની સ્તુતિ મંત્ર
या देवी सर्वभूतेषु माँ कूष्माण्डा रूपेण संस्थिता। नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥
મા કુષ્માંડા બીજ મંત્ર
ऐं ह्री देव्यै नम:।
મા કુષ્માંડાની આરતી
कूष्मांडा जय जग सुखदानी।
मुझ पर दया करो महारानी॥
पिगंला ज्वालामुखी निराली।
शाकंबरी मां भोली भाली॥
लाखों नाम निराले तेरे।
भक्त कई मतवाले तेरे॥
भीमा पर्वत पर है डेरा।
स्वीकारो प्रणाम ये मेरा॥
सबकी सुनती हो जगदम्बे।
सुख पहुंचती हो मां अम्बे॥
तेरे दर्शन का मैं प्यासा।
पूर्ण कर दो मेरी आशा॥
मां के मन में ममता भारी।
क्यों ना सुनेगी अरज हमारी॥
तेरे दर पर किया है डेरा।
दूर करो मां संकट मेरा॥
मेरे कारज पूरे कर दो।
मेरे तुम भंडारे भर दो॥
तेरा दास तुझे ही ध्याए।
भक्त तेरे दर शीश झुकाए॥
મા કુષ્માંડા પૂજાનું મહત્વ
એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી કુષ્માંડાની પૂજા કરવાથી પરિવારમાં સુખ અને સમૃદ્ધિ આવે છે અને માતાને મુશ્કેલીઓથી બચાવે છે. જો અપરિણીત છોકરીઓ ભક્તિભાવથી માતા દેવીની પૂજા કરે છે, તો તેમને તેમની પસંદગીનો વર મળે છે અને વિવાહિત સ્ત્રીઓને અખંડ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. આ સિવાય દેવી કુષ્માંડા તેના ભક્તોને રોગ, દુઃખ અને વિનાશથી મુક્ત કરે છે અને તેમને જીવન, કીર્તિ, શક્તિ અને જ્ઞાન આપે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
