નવરાત્રી દરમિયાન ભક્તો માતા દુર્ગાની પૂજામાં મગ્ન રહે છે. નવરાત્રિમાં દરરોજ મા દુર્ગાના સ્વરૂપોની પૂજા કરવામાં આવે છે. નવરાત્રીનો પાંચમો દિવસ માતા સ્કંદમાતાને સમર્પિત છે. માતાના સ્વરૂપની વાત કરીએ તો માન્યતા અનુસાર સ્કંદમાતાને ચાર હાથ હોય છે, માતા બે હાથમાં કમળનું ફૂલ પકડેલી જોવા મળે છે. સ્કંદમાતા એક હાથે બાળક બિરાજમાન છે અને માતાએ બીજા હાથે તીર પકડ્યું છે. માતા સ્કંદમાતા કમળના આસન પર બિરાજમાન છે. તેથી જ તેમને પદ્માસન દેવી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. સ્કંદમાતાનું વાહન સિંહ છે. સિંહ પર સવાર થઈને માતા દુર્ગા તેના પાંચમા સ્વરૂપ સ્કંદમાતા ભક્તોનું કલ્યાણ કરે છે.
માતા સ્કંદમાતાની પૂજા માટેનો શુભ સમય
વૈદિક કેલેન્ડર અનુસાર દેવી સ્કંદમાતાની પૂજા કરવાનો શુભ સમય સવારે 11:40 થી 12:30 સુધીનો રહેશે.
દેવી સ્કંદમાતાની પૂજાની રીત
નવરાત્રીના પાંચમા દિવસે સૌ પ્રથમ સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. આ પછી ઘરના મંદિર અથવા પૂજા સ્થાન પર સ્કંદમાતાનું ચિત્ર અથવા પ્રતિમા સ્થાપિત કરો. ગંગાના જળથી શુદ્ધ કરો પછી એક ભઠ્ઠીમાં પાણી લો. તેમાં કેટલાક સિક્કા મૂકો અને તેને બાજોઠ પર રાખો. હવે પૂજા કરવાનો સંકલ્પ લો.
આ પછી રોલી-કુમકુમ લગાવો અને સ્કંદમાતાને નૈવેદ્ય ચઢાવો. હવે ધૂપ અને દીપથી માતાની આરતી અને મંત્રનો જાપ કરો. સ્કંદમાતા ને સફેદ રંગ ખૂબ જ પ્રિય છે. તેથી ભક્તોએ સફેદ વસ્ત્રો પહેરવા જોઈએ અને દેવી માતાને કેળા અર્પણ કરવા જોઈએ. એવું માનવામાં આવે છે કે આવું કરવાથી માતા તમને હંમેશા સ્વસ્થ રહેવાનો આશીર્વાદ આપે છે.
સ્કંદમાતાનો મંત્ર
नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमस्तस्यै नमो नमः॥
सिंहासनगता नित्यं पद्माञ्चित करद्वया।
शुभदास्तु सदा देवी स्कन्दमाता यशस्विनी॥
સ્કંદમાતાની આરતી
जय तेरी हो स्कंदमाता
पांचवा नाम तुम्हारा आता
सब के मन की जानन हारी
जग जननी सब की महतारी
तेरी ज्योत जलाता रहू में
हरदम तुम्हे ध्याता रहू मै
कई नामो से तुझे पुकारा
मुझे एक है तेरा सहारा
कही पहाड़ो पर है डेरा
कई शेहरो मै तेरा बसेरा
हर मंदिर मै तेरे नजारे
गुण गाये तेरे भगत प्यारे
भगति अपनी मुझे दिला दो
शक्ति मेरी बिगड़ी बना दो
इन्दर आदी देवता मिल सारे
करे पुकार तुम्हारे द्वारे
दुष्ट दत्य जब चढ़ कर आये
तुम ही खंडा हाथ उठाये
दासो को सदा बचाने आई
चमन की आस पुजाने आई
जय तेरी हो स्कंदमाता
સ્કંદમાતાની પૂજાનું મહત્ત્વ
એવું માનવામાં આવે છે કે નવરાત્રિના પાંચમા દિવસે સ્કંદમાતાની પૂજા કરવાથી જે લોકો સંતાન પ્રાપ્તિમાં અવરોધોનો સામનો કરી રહ્યા છે તેમની મનોકામના પૂર્ણ થાય છે. આદિશક્તિનું આ સ્વરૂપ સંતાન પ્રાપ્તિની ઈચ્છા પૂર્ણ કરનારુ માનવામાં આવે છે. સ્કંદમાતાની પૂજામાં કુમાર કાર્તિકેયનું હોવું જરૂરી માનવામાં આવે છે. માતાની કૃપાથી બુદ્ધિનો વિકાસ થાય છે અને જ્ઞાનના આશીર્વાદથી કૌટુંબિક શાંતિ જળવાઈ રહે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
