જ્યાં નવરાત્રીમાં મા દુર્ગાની પૂજા કરવામાં આવે છે. ત્યાં સમગ્ર નવ દિવસ સુધી માતાના વિવિધ સ્વરૂપોની પૂજા કરવી જોઈએ. દરેકની પૂજા અને વિધિનું અલગ-અલગ મહત્વ દર્શાવવામાં આવ્યું છે. તેમની યોગ્યતા પણ અલગથી પ્રાપ્ત થાય છે. આવી સ્થિતિમાં આસ્થાવાનોએ આ વાતને ધ્યાનમાં રાખવી જોઈએ.
સ્વરૂપ ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવામાં આવશે. તેઓ બધા તેમના હાથમાં હથિયારો અને શસ્ત્રો ધરાવે છે. દેવી દુર્ગાના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી હિંમત વધે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે સિંહ પર સવાર દેવી ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવાથી ભક્તોના કષ્ટ દૂર થાય છે. આ સાથે તેમની પૂજા કરવાથી મનને શાંતિ મળે છે.
માતાએ શા માટે લીધો હતો અવતાર
ધાર્મિક ગ્રંથોમાં તેમનાથી સંબંધિત પૌરાણિક કથાઓની વાત કરીએ તો, પ્રાચીન સમયમાં દેવતાઓ અને દાનવો વચ્ચે લાંબા સમય સુધી યુદ્ધ ચાલતું હતું. દાનવોના સ્વામી મહિષાસુર હતા અને દેવતાઓના સ્વામી ઈન્દ્ર હતા. દેવતાઓ પર વિજય મેળવ્યા પછી, મહિષાસુરે ઇન્દ્રનું સિંહાસન પ્રાપ્ત કર્યું અને સ્વર્ગીય વિશ્વ પર શાસન કરવાનું શરૂ કર્યું. આ જોઈને બધા દેવતાઓ નારાજ થઈ ગયા અને ત્રિદેવ બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને મહેશ પાસે ગયા અને આ સમસ્યામાંથી બહાર નીકળવાનો રસ્તો જાણવા ગયા.
દેવતાઓએ કહ્યું કે, મહિષાસુરે ઇન્દ્ર, ચંદ્ર, સૂર્ય, વાયુ અને અન્ય દેવતાઓના તમામ અધિકારો છીનવી લીધા છે અને તેમને બંધક બનાવી લીધા છે અને તે સ્વર્ગનો રાજા બની ગયો છે. દેવતાઓએ કહ્યું કે, મહિષાસુરના અત્યાચારને કારણે દેવતાઓ હવે પૃથ્વી પર વિચરણ કરી રહ્યા છે અને તેમના માટે સ્વર્ગમાં કોઈ સ્થાન નથી. આ સાંભળીને બ્રહ્મા, વિષ્ણુ અને ભગવાન શંકર ખૂબ ગુસ્સે થયા. ત્રણેય દેવોના ક્રોધની કોઈ સીમા નહોતી. ક્રોધના કારણે ત્રણેયના મુખમાંથી ઉર્જા ઉત્પન્ન થઈ અને દેવતાઓના શરીરમાંથી નીકળતી ઉર્જા પણ તે ઉર્જા સાથે ભળી ગઈ. તે દસ દિશામાં ફેલાવા લાગી. આવું થવાથી એક દેવીએ ત્યાં અવતાર લીધો.
ભગવાન શંકરે દેવીને ત્રિશૂળ અને ભગવાન વિષ્ણુએ ચક્ર અર્પણ કર્યું. એ જ રીતે અન્ય દેવી-દેવતાઓએ પણ માતાના હાથમાં શસ્ત્રો આપ્યા. ઐરાવત હાથી પરથી નીચે ઉતર્યા પછી ઈન્દ્રએ પણ પોતાનું વજ્ર અને ઘંટ આપ્યો. સૂર્યે પોતાની ધારદાર અને તલવાર આપી અને સિંહને સવારી કરવા માટે આપ્યો. પછી તેનું નામ ચંદ્રઘંટા પડ્યું.
ચંદ્રઘંટા માતાની પૂજા પદ્ધતિ
શાસ્ત્રો અનુસાર લાલ વસ્ત્ર પહેરીને મા ચંદ્રઘંટાનું પૂજન કરવાનો નિયમ છે. માતાની પૂજામાં લાલ રંગના ફૂલ, રક્ત ચંદન અને લાલ રંગની ચુનરીનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. ઐશ્વર્યની પ્રાપ્તિ માટે તેમની પૂજા અને જપ કરવામાં આવે છે.
તેનો મંત્ર છે- ‘ઐશ્વર્ય યત્પ્રસાદેન સૌભાગ્ય-આરોગ્ય સંપદઃ, શત્રુ હાનિ પરો મોક્ષઃ સ્તુયતે સા ન કિં જનૈ:, આ મંત્રનો જાપ ચંદનની માળા પર કરવાનું માનવામાં આવે છે.
ધરાવો આ પ્રસાદ
મા દુર્ગાના દરેક સ્વરૂપની પૂજામાં વિવિધ પ્રકારના ભોગ ચઢાવવામાં આવે છે. ભોગ દેવી માતા પ્રત્યેની ભક્તિ દર્શાવે છે. આવી સ્થિતિમાં માતા ચંદ્રઘંટાને દૂધ અથવા તેનાથી બનેલી મીઠાઈઓ અર્પણ કરવી જોઈએ. માતાને ભોગ ચઢાવ્યા બાદ તેનો પણ સ્વીકાર કરવો જોઈએ. ઉપરાંત, તે અન્ય લોકોમાં પણ વહેંચવું જોઈએ.
મા ચંદ્રઘંટાનો મંત્ર
યા દેવી સર્વભૂતેષુ મા ચન્દ્રઘન્ટારુપેણ સંસ્થિતા.
નમસ્તસ્યૈ નમસ્તસ્યૈ નમસ્તસ્યૈ નમો નમઃ.
પિણ્ડજ પ્રવરારુઢા ચણ્ડકોપાસ્ત્રકૈર્યુતા,
પ્રસાદમ્ તનુતે મહાયમ્ ચન્દ્રઘંટેતિ વિશ્રુતા.
(નોંધઃ આ લેખ પ્રચલિત માન્યતાઓ પર આધારિત છે. તેના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. લોકોની જાણકારી માટે તેને અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યો છે.)
