સનાતન ધર્મમાં અનેક દેવતાઓની પૂજા કરવામાં આવે છે અને તેમનું પોતાનું વિશેષ મહત્વ છે. તમે હિંદુ ધર્મના દરેક દેવી-દેવતાઓને લગતી કેટલીક પૌરાણિક કથાઓ વાંચી કે સાંભળી હશે. આ સિવાય તમે ભગવાન વિષ્ણુ અને દેવી લક્ષ્મીનું ચિત્ર ધ્યાનથી જોયું જ હશે. જેમાં દેવી લક્ષ્મી ભગવાન વિષ્ણુના પગ પાસે બેઠેલી જોઈ શકાય છે. તેને મુદ્રામાં બેઠેલી જોઈને તમારા મનમાં એક પ્રશ્ન અવશ્ય ઉદ્ભવ્યો હશે કે એવું શું કારણ છે કે જેના પાછળ દેવી લક્ષ્મી હંમેશા ભગવાન વિષ્ણુના ચરણોમાં બેઠેલી જોવા મળે છે.
બંને એકબીજાના પૂરક છે
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન વિષ્ણુને એકબીજાના પૂરક તરીકે વર્ણવવામાં આવ્યા છે. એવું કહેવાય છે કે જેને ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની કૃપા એકસાથે મળે છે, તે વ્યક્તિનું ભાગ્ય ચમકે છે.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, દેવી લક્ષ્મી હંમેશા ભગવાન વિષ્ણુ સાથે વૈકુંઠ ધામમાં રહે છે. જ્યાં એક તરફ ભગવાન વિષ્ણુને બ્રહ્માંડના રક્ષક માનવામાં આવે છે, તો બીજી તરફ માતા લક્ષ્મીને બ્રહ્માંડની નિયંત્રક કહેવામાં આવે છે.
ધાર્મિક કથાઓ અનુસાર, એક સમયે દેવ ઋષિ નારદ લક્ષ્મી અને ભગવાન વિષ્ણુના દર્શન કરવા પહોંચ્યા. તે સમયે ભગવાન વિષ્ણુ નિદ્રામાં હતા, જેના કારણે દેવ ઋષિ નારદે તેમની રાહ જોવાનું યોગ્ય માન્યું. આ દરમિયાન જ્યારે તેણે માતા લક્ષ્મીને ભગવાન વિષ્ણુના ચરણોમાં બેઠેલા જોયા તો નારદ મુનિના મનમાં પ્રશ્ન થયો કે માતા લક્ષ્મી ભગવાન વિષ્ણુના ચરણોમાં કેમ બેસે છે?
આ મુખ્ય કારણ છે
પ્રચલિત માન્યતાઓ અનુસાર, માતા લક્ષ્મીએ નારદ મુનિને કહ્યું કે દેવ ગુરુ બૃહસ્પતિ સ્ત્રીઓના હાથમાં રહે છે અને રાક્ષસ ગુરુ શુક્રાચાર્ય પુરુષોના ચરણોમાં રહે છે. તેનાથી શુભતા ફેલાય છે, આ ઉપરાંત ધન પણ આવે છે. આ જ કારણ છે કે દેવી લક્ષ્મી ન માત્ર ભગવાન વિષ્ણુના પગ પાસે બેસે છે પરંતુ પોતાના હાથ વડે તેમના પગ પણ દબાવી દે છે.
(નોંધઃ આ લેખ પ્રચલિત માન્યતાઓ પર આધારિત છે. તેના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. લોકોની જાણકારી માટે તેને અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યો છે.)
