તીર્થોના તીર્થ કહેવામાં આવતા અમરનાથ ગુફા મહાદેવના મુખ્ય તીર્થ સ્થાનોમાંથી એક માનવામાં આવે છે. સનાતન ધર્મમાં અમરનાથ ગુફાનું વિશેષ મહત્વ છે.
દર વર્ષે મોટી સંખ્યામાં મહાદેવના ભક્તો દૂર-દૂરથી તેમના દર્શન કરવા આવે છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર જે વ્યક્તિ બર્ફાની બાબાના દર્શન કરે છે. તેને શિવશંકરની વિશેષ કૃપા પ્રાપ્ત થાય છે. લગભગ 10 થી 12 ફૂટ ઉંચા બરફનું શિવલિંગ કુદરતી રીતે અમરનાથ ગુફામાં બનેલું છે. દક્ષિણ કાશ્મીરના હિમાલય ક્ષેત્રમાં અમરનાથ ગુફા સ્થિત છે, જે શ્રીનગરથી લગભગ 141 કિલોમીટરના અંતરે 3888 મીટર એટલે કે 12756 ફૂટની ઉંચાઈ પર સ્થિત છે. તો આવો જાણીએ અમરનાથ યાત્રા સાથે જોડાયેલા 5 રોચક તથ્યો વિશે….
અમરનાથ ગુફાથી જોડાયેલા 5 રોચક તથ્ય
1. ગુફાની લંબાઈઃ અમરનાથ ગુફાની લંબાઇ 19 મીટર અંદર અને 16 મીટર પહોળી છે. આ ગુફાની ઊંચાઈ 11 મીટર છે અને તે લગભગ 150 ફૂટના વિસ્તારમાં ફેલાયેલી છે. ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, આ એ જ ગુફા છે જ્યાં ભગવાન શિવે માતા પાર્વતીને અમરત્વનું જ્ઞાન આપ્યું હતું. આ ગુફામાં ભગવાન ભોલેનાથ સ્વયં નિવાસ કરે છે. અહીં માતા સતીના ગળાનો ભાગ પડી ગયો હતો. તેથી જ તેની ગણતરી 51 શક્તિપીઠોમાંની એક તરીકે થાય છે.
2. એક માત્ર બરફનું શિવલિંગ
કાશ્મીરમાં અસંખ્ય ધાર્મિક તીર્થસ્થાનો છે, જેમાં 45 શિવ ધામ, 3 બ્રહ્મા ધામ, 60 વિષ્ણુ ધામ, 22 શક્તિ ધામ અને લગભગ 700 નાગ ધામ આવેલા છે. આ બધામાં અમરનાથ ધામ સૌથી વધુ મહત્વ ધરાવે છે. કહેવાય છે કે, જે વ્યક્તિ કાશીમાં શિવલિંગના દર્શન કરીને પૂજા કરે છે તેને 10 ગણું ફળ મળે છે. પરંતુ અમરનાથ બાબાના દર્શન પ્રયાગ કરતાં 100 ગણી વધુ અને નૈમિષારણ્ય કરતાં હજાર ગણી વધુ ગુણકારી માનવામાં આવે છે. કાશ્મીરના શાસક સમદીમત વિશે ઉલ્લેખ છે કે, તે ભગવાન શિવના પરમ ભક્ત હતા. જે જંગલોમાં બરફથી બનેલા શિવલિંગની પૂજા કરતા હતા. કાશ્મીર સિવાય આખી દુનિયામાં બરફનું શિવલિંગ ક્યાંય જોવા મળતું નથી.
3.વધતી-ઘટતી રહે છે બર્ફાની બાબાની ઉંચાઇ
લોકપ્રિય માન્યતા અનુસાર, ચંદ્રના હિસાબે બર્ફાની બાબાની ઊંચાઈ ઘટતી અને વધતી જ રહે છે. જ્યારે પૂર્ણ ચંદ્ર હોય છે ત્યારે શિવલિંગ તેના પૂર્ણ આકારમાં હોય છે. બીજી તરફ અમાવસ્યાના દિવસે શિવલિંગનો આકાર થોડો ઓછો થઈ જાય છે. શિવલિંગ પર બરફના ટીપાં સતત ટપકતા રહે છે.
4. અમરનાથ ગુફાનો ઇતિહાસ
માન્યતાઓ અનુસાર, અમરનાથ ગુફાની શોધ બુટ્ટા મલિક નામના ભરવાડ દ્વારા કરવામાં આવી હતી. બટ્ટા મલિક ઘેટાં ચરાવતો દૂર દૂર પહોંચી ગયો. જ્યાં તે એક સાધુને મળ્યો, તેણે બુટ્ટા મલિકને કોલસા ભરેલી થેલી આપી. મલિકે ઘરે જઈને તે થેલી જોઈ તો તેમાં સોનું હતું. કોલસાને સોનામાં ફેરવાતા જોઈને તે ચોંકી ગયો. બુટ્ટા મલિકએ સાધુની શોધમાં પાછો ફર્યો. સાધુને શોધતી વખતે તેણે અમરનાથ ગુફા જોઈ પણ સાધુ ત્યાં નહોતા. ત્યારથી આ સ્થળ તીર્થસ્થાન તરીકે લોકપ્રિય બન્યું.
5. અમરનાથ ગુફાની પ્રચલિત કથા
ધાર્મિક ગ્રંથો અનુસાર, ભગવાન શિવે અમરનાથ ગુફામાં માતા પાર્વતીને અમર કથા સંભળાવી હતી. અન્ય કોઈ પ્રાણી અમર વાર્તા સાંભળી શકતું ન હતું, તેથી ભગવાન શિવમાં પાંચ તત્વો હવા, પાણી, પૃથ્વી, આકાશ અને અગ્નિ છોડીને આ પર્વતમાળાઓમાં પહોંચ્યા અને માતા પાર્વતીને અમર વાર્તા સંભળાવી. શુક (કબૂતર) એ પણ માતા પાર્વતી સાથે આ રહસ્ય સાંભળ્યું. પાછળથી આ શુક શુકદેવ ઋષિ તરીકે ઓળખાવા લાગ્યો.
(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)
