હિંદુ ધર્મમાં ગુરુને ઘણું ગૌરવ આપવામાં આવ્યું છે. સનાતન પરંપરામાં ગુરુનું કેટલું મહત્વ છે, તેનો અંદાજ તમે એ વાત પરથી પણ લગાવી શકો છો કે આખી દુનિયાને ચલાવનાર ગોવિંદ કરતાં પણ તેમને ઉચ્ચ દરજ્જો આપવામાં આવ્યો છે. કારણ કે ગોવિંદને ઓળખનાર જો કોઈ હોય તો તે ગુરુ છે. દર વર્ષે આ ગુરુની આરાધના માટે અષાઢ પૂર્ણિમાના પવિત્ર તહેવારની ઉજવણી કરવામાં આવે છે.
આ દિવસે લોકો તેમના ગુરુમાં તેમની શ્રદ્ધા અને વિશ્વાસ વ્યક્ત કરીને તેમની પૂજા કરે છે, પરંતુ જો તેમની પાસે ગુરુ ન હોય તો તેમણે શું કરવું જોઈએ? આવો જાણીએ ગુરુની ગેરહાજરીમાં કોની પૂજા કરવી જોઈએ.
જીવનમાં કેમ છે ગુરુનું મહત્વ
હિંદુ માન્યતા અનુસાર જીવન ગુરુ વ્યક્તિને અંધકારમાંથી બહાર કાઢીને પ્રકાશ તરફ લઈ જાય છે. ગુરુ એક એવી વ્યક્તિ છે જે એક જગ્યાએ રહીને અનેક લોકોને તેમના લક્ષ્ય સુધી લઈ જાય છે. તે વ્યક્તિને સાચા અને ખોટા વચ્ચેનો તફાવત કહીને જીવનનો સાચો માર્ગ બતાવે છે અને તેને તેનું લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કરવા માટેનું જ્ઞાન આપે છે. ગુરુ જીવનમાં ધર્મ, સંસ્કૃતિ વગેરેનું જ્ઞાન આપે છે. ગુરુ આપણને એવું જ્ઞાન આપે છે જેને કોઈ ચોર ક્યારેય ચોરી ન કરી શકે. સનાતન પરંપરા અનુસાર તે જીવન સંબંધિત કોઈપણ સાધના હોય કે કોઈ પણ ઉપાસના કાર્ય, તે ગુરુ વિના સફળ થઈ શકતી નથી.
તમારી માતાની કરો પૂજા
જો તમને શોધ્યા પછી પણ કોઈ ગુરુ ન મળે તો તમારે એ વ્યક્તિની પૂજા કરવી જોઈએ જેણે તમને માત્ર જન્મ જ નથી આપ્યો પણ તમને આ જીવનમાં ચાલવા, બેસવા, બોલવા વગેરેનો પહેલો પાઠ પણ શીખવ્યો છે. ચોક્કસપણે ગુરુનું સ્થાન ઉપર છે, પરંતુ તેનાથી પણ ઉપર માતા-પિતાનું સ્થાન છે, જેની પ્રદક્ષિણા કરીને ભગવાન શ્રી ગણેશ પણ પૂજનીય બની જાય છે. આમાં પણ માતા સર્વોપરી છે કારણ કે તે પોતાના બાળકોને સારી રીતભાત આપીને વધુ સારી વ્યક્તિ બનાવે છે. આવી સ્થિતિમાં જો કોઈ ગુરુ ન હોય તો માતાની પૂજા કરો.
જ્યારે ગુરુ ન હોય ત્યારે શું કરવું
સનાતન પરંપરામાં જીવન સંબંધિત તમામ સમસ્યાઓનું સમાધાન જણાવવામાં આવ્યું છે. જો તમારી પાસે ગુરુ ન હોય, તો વ્યક્તિએ તેના પ્રમુખ દેવતાને તેના ગુરુ તરીકે માનવા જોઈએ અને ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે તેમની પૂજા કરવી જોઈએ. હિંદુ માન્યતા અનુસાર, ગુરુ પૂર્ણિમાના દિવસે, ગુરુની ગેરહાજરીમાં, પ્રથમ ઉપાસક ભગવાન શ્રી ગણેશ, દ્રશ્યમાન દેવતા ભગવાન સૂર્ય, ભગવાન શિવ, જેઓ જન કલ્યાણના દેવતા માનવામાં આવે છે, ભગવાન શ્રી વિષ્ણુ છે. વિશ્વના ભગવાન, ભગવાન શ્રી કૃષ્ણ અથવા કોઈ પણ વ્યક્તિ કલયુગના દેવતા ભગવાન શ્રી હનુમાનને ગુરુ માનીને તેમની પૂજા કરી શકે છે.
(નોંધ : અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)
