કારતક માસના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમા તિથિએ કારતક પૂર્ણિમા ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસે વ્રત રાખી પૂજા પાઠ કરવાથી અક્ષત પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે. કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે પવિત્ર નદીઓમાં સ્નાન કરવાનું વિધાન છે. આ વર્ષે કારતક પૂર્ણિમા સ્નાન પર 3 શુભ યોગ બની રહ્યા છે. આ વર્ષે કારતક પૂર્ણિમા 27 નવેમ્બર સોમવારે છે. માન્યતા છે કે, કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે પવિત્ર નદીમાં સ્નાન કરવાથી પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
કારતક માસમાં સ્નાનનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે સ્નાન કર્યા બાદ દાન કરવું જોઈએ. કારતક પૂર્ણિમા પર દાન કરવાથી પુણ્ય મળે છે. તો ચાલો જાણીએ કારતક પૂર્ણિમા પર સ્નાનનું શુભ મુહૂર્ત અને મહત્વ…
કારતક પૂર્ણિમા 2023 નો શુભ સમય?
જ્યોતિષ અનુસાર, કારતક પૂર્ણિમા 26 નવેમ્બરે બપોરે 3:53 વાગ્યે શરૂ થઇ છે, જે આજે 27 નવેમ્બરે બપોરે 2:45 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદયા તિથિ અનુસાર, 27 નવેમ્બરે કારતક પૂર્ણિમા ઉજવવામાં આવશે અને આ દિવસે પૂર્ણિમા વ્રત, ભગવાન સત્યનારાયણની પૂજા અને કાર્તિક ગંગા સ્નાન કરવું શ્રેષ્ઠ રહેશે. આ દિવસે સત્યનારાયણ વ્રતની પૂજા કરવાનો શુભ સમય સવારે 9:30 થી 10:49 છે. આ સાથે પ્રદોષ કાળમાં દીવાનું દાન કરવાનો શુભ સમય સાંજે 5:24 થી 7:05 સુધીનો છે. પૂર્ણિમા તિથિના દિવસે સવારે 5:05 થી 5:58 સુધી સ્નાન કરવું ખૂબ જ શુભ રહેશે. આ શુભ સમય દરમિયાન સ્નાન કરવાથી બેવડો લાભ થશે.
3 શુભ યોગ અને કૃતિકા નક્ષત્રમાં કાર્તિક પૂર્ણિમા સ્નાન
કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે 3 એટલે શિવ યોગ, સિદ્ધ યોગ અને સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ રચાઈ રહ્યો છે. આ દિવસે શિવ યોગ સવારથી રાત્રે 11:39 સુધી છે. આ પછી બીજા દિવસ સુધી સિદ્ધ યોગ ચાલુ રહેશે. સર્વાર્થ સિદ્ધિ યોગ પૂર્ણિમાના દિવસે બપોરે 01:35 વાગ્યાથી શરૂ થશે અને 28 નવેમ્બરના રોજ સવારે 06:54 સુધી ચાલશે. કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે બપોરે 01:35 સુધી કૃતિકા નક્ષત્ર હોય છે, ત્યારબાદ રોહિણી નક્ષત્ર હોય છે.
કારતક પૂર્ણિમા દેવતાઓ માટે કેવી રીતે મહત્વપૂર્ણ છે?
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, દેવી-દેવતાઓ કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે શિવની નગરી કાશીમાં ગંગા નદીમાં સ્નાન કરવા અને સાંજે દીવા કરવા આવે છે. આ કારણે આ દિવસ દેવ દિવાળી તરીકે ઓળખાય છે. આ જ કારણ છે કે આ દિવસે શુભ સમયે સ્નાન અને દાન કરવાથી અખૂટ પુણ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
કારતક પૂર્ણિમાનું મહત્વ
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન શિવે કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે રાક્ષસ રાજા ત્રિપુરાસુરનો વધ કર્યો હતો. આ કારણથી કાર્તિક પૂર્ણિમાને ત્રિપુરારી પૂર્ણિમા પણ કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે ભગવાન શિવની પૂજા કરવામાં આવે છે. ભગવાન શિવની કૃપાથી, દેવતાઓ ત્રિપુરાસુરના આતંકમાંથી મુક્ત થયા હતા, તેથી દેવતાઓ કાર્તિક પૂર્ણિમાએ કાશી શહેરમાં સ્નાન કરીને દિવાળી ઉજવે છે. હિંદુઓ ઉપરાંત શીખો માટે પણ કારતક પૂર્ણિમાનું મહત્વ છે. શીખોના પ્રથમ ગુરુ નાનક દેવજીનો જન્મ કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે થયો હતો. ગુરુ નાનક જયંતિ કારતક પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે.
(નોંધ: અહીં આપવામાં આવેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, તેના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અહીં રજૂ કરવામાં આવી છે.)
