હિંદુ ધર્મમાં તમામ તિથિઓમાં એકાદશી તિથિને સૌથી વિશેષ માનવામાં આવે છે. જો કે તમામ એકાદશીઓ પર ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવામાં આવે છે, પરંતુ ફાલ્ગુન મહિનામાં આવતી એક એકાદશી એવી છે જેમાં ભગવાન વિષ્ણુની સાથે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પણ પૂજા કરવામાં આવે છે.
એવું માનવામાં આવે છે કે આવું કરવાથી વ્યક્તિના જીવનમાં આવતી તમામ બાધાઓ દૂર થઈ જાય છે. તેનાથી વ્યક્તિને ભગવાન વિષ્ણુ અને ભોલેનાથના આશીર્વાદ મળે છે, જેનાથી સુખ, સૌભાગ્ય અને ધનની પ્રાપ્તિ થાય છે.
રંગભરી એકાદશી ક્યારે છે?
ફાલ્ગુન માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશીને રંગભરી એકાદશી કહેવાય છે. કેટલીક જગ્યાએ તેને અમલકી એકાદશી અથવા આમલા એકાદશી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ વર્ષે રંગભરી એકાદશી 20 માર્ચ, બુધવારે છે. રંગભરી એકાદશી ફાલ્ગુન મહિનામાં હોળીના થોડા દિવસો પહેલા આવે છે.
રંગભરી એકાદશી શા માટે ખાસ છે?
રંગભરી એકાદશીની ખાસ વાત એ છે કે આ એક માત્ર એકાદશી છે જેમાં ભગવાન વિષ્ણુ સિવાય ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજાનું પણ ઘણું મહત્વ છે. ચાલો આ લેખમાં જાણવાનો પ્રયાસ કરીએ કે રંગભરી એકાદશી પર શિવ-પાર્વતી પૂજા શા માટે વિશેષ માનવામાં આવે છે.
સામાન્ય રીતે તમામ એકાદશીઓમાં શ્રી હરિની પૂજા કરવામાં આવે છે, પરંતુ આ એકમાત્ર એકાદશી છે જેમાં મહાદેવ અને માતા પાર્વતીની સાથે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાની જોગવાઈ છે. આ દિવસે લોકો રંગો અને ગુલાલ લગાવીને હોળી રમે છે. આ દિવસે આમળાના વૃક્ષની પૂજા કરવાની પણ પરંપરા છે, તેથી આ એકાદશીને અમલકી એકાદશી અથવા આમળા એકાદશી કહેવામાં આવે છે.
રંગભરી એકાદશી પર શિવ-પાર્વતીની પૂજા શા માટે કરવામાં આવે છે?
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન શિવ સૌથી પહેલા માતા પાર્વતી સાથે કાશી આવ્યા હતા. આ તિથિ ખૂબ જ ખાસ હતી કારણ કે આ દિવસે ભગવાન શિવ માતા પાર્વતીને વશમાં કરીને કાશી લઈ આવ્યા હતા. આ કારણથી આ એકાદશી પર ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરવાની વિશેષ પરંપરા છે.
ભગવાન શિવની સાથે માતા પાર્વતીના આગમનની ખુશીમાં શિવના તમામ દેવતાઓએ માત્ર દિવા-આરતી કરીને જ નહીં પરંતુ ગુલાલ અને અબીર ઉડાડીને તેમનું સ્વાગત કર્યું હતું. મહાદેવના ભક્તોએ માતા પાર્વતીનું રંગોથી સ્વાગત કર્યું હતું અને રંગબેરંગી ફૂલોની વર્ષા કરી હતી. ત્યારથી આ દિવસ ખૂબ જ શુભ બની ગયો અને આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરવાની અને તેમની સાથે હોળી રમવાની પરંપરા શરૂ થઈ. આ કારણથી આ એકાદશીનું નામ રંગભારી એકાદશી પડ્યું છે.
શું કાશીમાં રંગભરી એકાદશી ખાસ છે?
રંગભરી એકાદશીના દિવસે કાશીમાં એક અલગ જ વાતાવરણ જોવા મળે છે. આ પ્રસંગે બાબા વિશ્વનાથ માતા પાર્વતીની ભવ્ય શોભાયાત્રા કાઢવામાં આવે છે. આ દિવસે રંગો અને ગુલાલ ઉડાડવામાં આવે છે અને શિવ અને પાર્વતીની ભવ્ય પૂજા કરવામાં આવે છે. કાશીની દરેક ગલીઓમાં ગુલાલ દેખાય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે શિવ અને પાર્વતીની પૂજા કરવાથી દાંપત્ય જીવનમાં મધુરતા આવે છે.
રંગભરી એકાદશીના દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરવાથી ઇચ્છિત જીવનસાથીની મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે અને જીવનની અનેક સમસ્યાઓ પણ દૂર થાય છે. કાશીમાં આ દિવસે સમગ્ર શહેરમાં શિવ શોભાયાત્રા કાઢવામાં આવે છે જેમાં મોટી સંખ્યામાં ભક્તો ભાગ લેવા માટે એકઠા થાય છે.
એક ધાર્મિક માન્યતા છે કે રંગભરી એકાદશીના દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતી સ્વયં કાશી આવે છે અને માતા પાર્વતીને શહેરની મુલાકાતે લઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં, એવું કહેવાય છે કે જે આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા કરે છે તેને અખંડ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
