સનાતન ધર્મમાં એકાદશીના દિવસે ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની વિશેષ પૂજા કરવાની જોગવાઈ છે. સુખ, શાંતિ અને સમૃદ્ધિ પ્રાપ્ત કરવા માટે આ દિવસે વ્રત રાખવામાં આવે છે. જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષમાં આવતી નિર્જલા એકાદશી તમામ એકાદશીઓમાં સૌથી મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. આ વખતે નિર્જલા એકાદશી 18 જૂન મંગળવારના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
આ વ્રતને “દેવવ્રત” તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, કારણ કે તેમાં તમામ દેવતાઓ, દાનવો, ગંધર્વો, નાગ, યક્ષ, નવગ્રહ, કિન્નરો વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. તેઓ ભગવાન વિષ્ણુની કૃપા મેળવવા માટે વ્રત પણ રાખે છે.
નિર્જલા એકાદશી 2024 તારીખ
હિન્દુ કેલેન્ડર મુજબ આ વખતે જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની એકાદશી તિથિ 17 જૂન, સોમવારના રોજ સવારે 4.43 કલાકે શરૂ થશે. તે 18 જૂન મંગળવારના રોજ સવારે 07:24 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. આ રીતે 18મી જૂને નિર્જલા એકાદશી વ્રત રાખવામાં આવશે.
નિર્જલા એકાદશીનું વ્રત શા માટે મહત્વનું માનવામાં આવે છે?
એક દંતકથા અનુસાર, દ્વાપર યુગમાં મહર્ષિ વ્યાસે પાંડવોને નિર્જલા એકાદશીના મહત્વ વિશે જણાવ્યું હતું. ઉપરાંત, પાંડવોને આ ઉપવાસ કરવાની સલાહ આપવામાં આવી હતી. જ્યારે વેદ વ્યાસે અનેક પ્રકારનાં ફળ આપતી એકાદશીનું વ્રત રાખવાનો સંકલ્પ કર્યો ત્યારે કુંતીના પુત્ર ભીમે પૂછ્યું, ‘હે પ્રભુ! મારા પેટમાં વિક નામની આગ છે, તેને શાંત રાખવા માટે મારે દિવસમાં ઘણી વખત ભોજન લેવું પડે છે. તો શું હું મારી ભૂખને કારણે એકાદશીનું પવિત્ર વ્રત નહિ કરી શકું?
ત્યારે મહર્ષિ વ્યાસે કહ્યું- હે કુંતી પુત્ર! આ ધર્મની વિશેષતા છે, જે ન માત્ર દરેકને સમર્થન આપે છે, પરંતુ દરેક માટે ઉપવાસ અને નિયમો પણ સરળ બનાવે છે. તમારે જ્યેષ્ઠ માસના શુક્લ પક્ષની નિર્જલા એકાદશીનું જ વ્રત કરવું જોઈએ. આ વ્રત કરવાથી તમને વર્ષની તમામ એકાદશીઓનું ફળ મળશે અને તમને આ સંસારમાં સુખ અને કીર્તિ મળશે અને વૈકુંઠ ધામની પ્રાપ્તિ થશે.
ત્યારથી, આ મહાન નિર્જલા એકાદશી, જે વર્ષની તમામ ચોવીસ એકાદશીઓનું પરિણામ આપે છે, તેને ભીમસેની એકાદશી અથવા પાંડવ એકાદશી કહેવામાં આવે છે. આ દિવસે, જે વ્યક્તિ નિર્જળ રહીને “ઓમ નમો ભગવતે વાસુદેવાય” નો જાપ કરે છે, તે ઘણા જન્મોના પાપોમાંથી મુક્ત થઈને શ્રી હરિના ધામમાં જાય છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
