સ્કંદ પુરાણ અનુસાર, જગન્નાથજીની પ્રથમ રથયાત્રા ત્યારે થઈ હતી જ્યારે પરમ ભગવાન માધવના રૂપમાં પુરુષોત્તમ ક્ષેત્રમાં સાક્ષાત હાજર હતા. જ્યાં આ શ્રીમંદિર છે તે જ સ્થળે. તેઓ અદૃશ્ય થઈ ગયા પછી અવંતી (ઉજ્જૈન)ના મહારાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્નની પ્રાર્થના ભક્તિ અને તપસ્યાના કારણે ભગવાન અહીં દારુ વિગ્રહના રૂપમાં પ્રગટ થયા. ભગવાન જ્યાં દેખાયા તે સ્થાન હાલનું ગુંડીચા મંદિર છે. તે સમયે મંદિર નહોતું.
ભગવાન મંડપમાં પ્રગટ થયા. ત્યાં પ્રથમ મંદિર મહારાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્ને બંધાવ્યું હતું. સ્કંદ પુરાણ અનુસાર, ત્યાં પ્રથમ રથયાત્રા રાજા ઇન્દ્રદ્યુમ્નના સમયમાં થઈ હતી, જે પ્રથમ મન્વંતરાનો બીજો સત્યયુગ હતો. આ રથયાત્રા ગુંડીચા મંદિરથી શ્રીમંદિર સુધી નીકળી હતી. આ પુરાણમાં ભગવાને સ્વયં કહ્યું છે કે વર્ષમાં એકવાર તેઓ તેમના શ્રીમંદિરથી તેમના જન્મસ્થળ જવા માંગે છે, કારણ કે તેઓ તેમને ખૂબ જ પ્રિય છે અને સાત દિવસ અહીં રહેવા માંગે છે.
આ યાત્રામાં ભગવાન સાત દિવસ પછી પાછા ફરે છે, જેમને આપણે બાહુડા યાત્રા કહીએ છીએ. પછી ભગવાન ફરીથી તેમના મંદિરમાં બેસે છે. સનાતન વૈદિક ધર્મની આ એક અલગ પરંપરા છે. વૈદિક પરંપરામાં જ્યારે આપણી મૂળ મૂર્તિઓ મંદિરમાં, ગર્ભગૃહમાં તેમના સિંહાસન પર સ્થાપિત કરવામાં આવે છે, ત્યારે તેમને ત્યાંથી હટાવવામાં આવતી નથી, પરંતુ અહીં જગન્નાથજી કહે છે કે તેઓ બધાના ભગવાન છે, આવી સ્થિતિમાં કોઈ પણ વ્યક્તિ મેળવી શકે છે. તેમના દર્શન અને તેમના આશીર્વાદ દરેકને તે કરવાનો અધિકાર છે. તેથી તે રથ પર સવાર થઈને દર્શન આપવા નીકળે છે. ભગવાન જગન્નાથજીની રથયાત્રામાં તમામ ધર્મ અને સંપ્રદાયોના લોકો ભાગ લે છે.
શાસ્ત્રો અનુસાર ભગવાન દારુ વિગ્રહના રૂપમાં પ્રગટ થયા હતા. તે માનવ પ્રવૃત્તિઓ કરે છે. વૈદિક સિદ્ધાંતમાં આપણે બધા મનુષ્ય સપ્તધાતુમાં રચાયેલા છીએ. હાડકાંથી ચામડી સુધી સાત આવરણ છે. એ જ રીતે જગન્નાથ જી, બલભદ્ર, સુભદ્રા અને સુદર્શન જી સાત આવરણમાંથી બને છે. આપણા શરીરમાંના તત્વો પરિવર્તનશીલ છે, તેવી જ રીતે ભગવાનનું શરીર પણ પરિવર્તનશીલ છે.
સ્નાન યાત્રા પછી ભગવાન જ્યારે અણવસર ગૃહમાં જાય છે ત્યારે કેટલાક ફેરફારો કરવામાં આવે છે. કેટલાક અંગો કાઢી નાખવામાં આવે છે અને કેટલાક નવા અંગો નાખવામાં આવે છે. આ ભગવાનજીના સામાન્ય પરિવર્તનનો સમય છે. સ્નાનયાત્રાથી લઈને રથયાત્રાના આગલા દિવસ સુધી. આપણે સામાન્ય અર્થમાં કહીએ છીએ, ભગવાન અસ્વસ્થ છે. અમે માનીએ છીએ કે જગન્નાથજી ભગવાન છે અને તેમના શરીરમાં બ્રહ્મા છે. આ જ બ્રહ્મા નવકાલેવરમાં તેમના શરીરમાં પ્રવેશ કરે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
