દશામાનો ઉત્સવ ચૈત્ર માસની દશમના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. આ વખતે દશામાતાની પૂજાનો તહેવાર 4 ઓગસ્ટ છે. આ દિવસે દશામાતાની કથા વાંચવાથી દસ ગણું વધુ ફળ મળે છે. એવી માન્યતા છે કે દશામાતાની પૂજા અને કથા વાંચવાથી ઘરમાં સુખ-સમૃદ્ધિ આવે છે અને પરિવારના સભ્યોની ગ્રહ સ્થિતિ સારી રહે છે.
દશામાતા કોણ છે?
પૌરાણિક માન્યતા અનુસાર દશામાતા માતા પાર્વતીનું સ્વરૂપ છે. ખરાબ ગ્રહોની સ્થિતિ અને પરિવારની પરિસ્થિતિને અનુકૂળ બનાવવા માટે દશામાતાના વ્રત રાખવામાં આવે છે. આ દિવસે મહિલાઓ પૂજા અને ઉપવાસ કરે છે અને તેમના ગળામાં ખાસ પૂજાનો દોરો પહેરે છે જેથી પરિવારમાં સુખ, સમૃદ્ધિ, શાંતિ, સૌભાગ્ય અને સંપત્તિ રહે. આ દિવસે મહિલાઓ દશામાતા અને પીપળાની પૂજા કરે છે અને સૌભાગ્ય, સમૃદ્ધિ, સુખ, શાંતિ અને સારા સ્વાસ્થ્ય માટે પ્રાર્થના કરે છે.
પૂજાવિધિ
આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુના સ્વરૂપ પીપળાના વૃક્ષની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. આ દિવસે સૌભાગ્યવતી સ્ત્રી કાચા કપાસની 10 તાર બાંધી, તેમાં 10 ગાંઠ બાંધી, તેને હળદરથી રંગ આપે છે અને પીપળાના ઝાડની પ્રદક્ષિણા કરે છે અને તેની પૂજા કરે છે. પૂજા કર્યા પછી, તે ઝાડ નીચે બેસીને નળ-દમયંતીની વાર્તા સાંભળે છે. આ પછી, ગળામાં દોરો બાંધવામાં આવે છે, પરિવારની સુખ અને સમૃદ્ધિ માટે પ્રાર્થના કરવામાં આવે છે. ઘરે આવ્યા બાદ તે બંને દરવાજા પર હળદર અને કુમકુમના નિશાન લગાવે છે. આ દિવસે એકવાર ભોજન લેવામાં આવે છે. મીઠાનો ઉપયોગ ખોરાકમાં થતો નથી.
દશામાતા વ્રતની કથા
પૌરાણિક કથા અનુસાર, એક સમયે રાજા નળ અને રાણી દમયંતી સુખેથી રાજ કરતા હતા. એક દિવસ રાણી દમયંતીએ દશામાનું વ્રત કર્યું અને તેના ગળામાં દોરો બાંધ્યો. રાજાએ જ્યારે આ જોયું ત્યારે તેને દોરો કાઢીને ફેંકી દીધો. તે જ રાત્રે દશામાતા એક વૃદ્ધ સ્ત્રીના રૂપમાં રાજાના સ્વપ્નમાં આવ્યા અને કહ્યું, “તમારી સારી સ્થિતિ જતી રહી છે અને ખરાબ સ્થિતિ આવી રહી છે. તમે મારું અપમાન કર્યું છે.” આ ઘટનાના થોડા દિવસો પછી, રાજાની હાલત એટલી ખરાબ થઈ ગઈ કે તેણે પોતાનું રાજ્ય છોડીને બીજા રાજ્યમાં નોકરી કરવા જવું પડ્યું. તેના પર ચોરીનો પણ આરોપ હતો. એક દિવસ, જ્યારે જંગલમાંથી પસાર થઈ રહ્યા હતા, ત્યારે રાજા નળે તે જ વૃદ્ધ સ્ત્રીને સ્વપ્નમાં જોયું અને તે તેના પગ પર પડી અને માફી માંગવા લાગ્યો અને કહ્યું, “મા, મારાથી ભૂલ થઈ છે, કૃપા કરીને મને માફ કરો. હું મારી પત્ની સાથે દશામાતાની પૂજા કરીશ.
વૃદ્ધ મહિલાએ તેમને માફ કરી દીધા અને દશામાતાની પૂજા કરવાની રીત જણાવી. ચૈત્ર માસના કૃષ્ણ પક્ષની દસમી તારીખ આવી ત્યારે રાજા અને રાણીએ પોતપોતાની ક્ષમતા મુજબ દશામાતાની પૂજા કરી અને દશામાતાનો દોરો તેમના ગળામાં બાંધ્યો. તેનાથી તેમની સ્થિતિ સુધરી અને રાજાને તેમનું રાજ્ય પાછું મળ્યું. તેથી દરેકે ભક્તિભાવથી મા દશામાતાની પૂજા કરવી જોઈએ અને સ્ત્રીઓએ કથાની પૂજા કર્યા પછી દોરો પહેરવો જોઈએ.
દશામાતાની પૂજાનો શુભ સમય
આ વર્ષે દશામાતા વ્રતની પૂજા 4 ઓગસ્ટથી થશે. પૂજાનો શુભ સમય સવારે 6:29 થી 08:2 સુધીનો રહેશે, ત્યારબાદ મહિલાઓ સવારે 11:08 થી બપોરે 3:46 સુધી દશામાતાની પૂજા કરી શકશે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
