ભગવાન મહાદેવ, જેને દેવાધિદેવ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. તે હિન્દુ ધર્મના મુખ્ય દેવતાઓમાંના એક માનવામાં આવે છે. ભગવાન શિવ સાથે જોડાયેલી દરેક વસ્તુ એક ખાસ સંદેશ આપે છે, પછી તે શિવના ગળાની આસપાસનો સાપ હોય કે પછી તેમની જટામાંથી નીકળતી ગંગા. તેવી જ રીતે ભગવાન શિવને ત્રણ આંખો છે, જેના કારણે તેમને ત્રિનેત્રધારી પણ કહેવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ મહાદેવ કેવી રીતે ત્રિનેત્રધારી બન્યા.
ક્યારે પ્રગટ થઈ ભગવાન શિવની ત્રીજી આંખ
મહાભારતના છઠ્ઠા ખંડમાં અનુસાશન પર્વમાં ભગવાન શિવની ત્રીજી આંખ સાથે સંબંધિત વાર્તા જોવા મળે છે. આ મુજબ, એકવાર ભગવાન શિવ હિમાલય પર્વત પર તમામ દેવી-દેવતાઓ, ઋષિઓ અને જ્ઞાની લોકો સાથે બેઠક કરી રહ્યા હતા. પછી માતા પાર્વતી સભામાં આવ્યા અને ઉપહાસ રૂપે તેમણે ભગવાન શિવની બંને આંખો પર હાથ મૂકીને બંધ કરી દીધા. માતા પાર્વતીએ ભગવાન શિવની આંખોને ઢાંકી દેતાં જ સમગ્ર પૃથ્વી પર અંધકાર છવાઈ ગયો. જેના કારણે પૃથ્વી પર હાજર તમામ જીવોમાં ખળભળાટ મચી ગયો હતો.
ત્યારે મહાદેવે તેમના કપાળ પર આંખના રૂપમાં પ્રકાશનો કિરણ પ્રગટાવ્યો. જેના કારણે સમગ્ર સૃષ્ટિમાં ફરીથી પ્રકાશ ફેલાયો. પછી શિવજીએ માતા પાર્વતીને તેનું કારણ જણાવ્યું કે મારી આંખો વિશ્વની પાલનહાર છે. આવી સ્થિતિમાં જો તે બંધ થઈ જાય તો સમગ્ર સૃષ્ટિનો નાશ થઈ શકે છે. આ કારણે જ ભગવાન શિવે સમગ્ર વિશ્વની રક્ષા માટે પોતાની ત્રીજી આંખ પ્રગટ કરી હતી.
શિવની ત્રણ આંખોનો અર્થ
ભગવાન શિવની ત્રણ આંખો અલગ-અલગ ગુણોનું પ્રતિક માનવામાં આવે છે. મહાદેવની જમણી આંખ સત્વ ગુણનું ધામ માનવામાં આવે છે અને ડાબી આંખને રજો ગુણનું ધામ માનવામાં આવે છે. તેથી, તમોગુણ ત્રીજી આંખમાં રહે છે. એવું કહેવાય છે કે ભગવાન શિવની બે આંખો ભૌતિક જગતની ગતિવિધિઓ પર નજર રાખે છે, જ્યારે ત્રીજી આંખનું કાર્ય પાપીઓ પર નજર રાખવાનું છે. આ આંખ સૂચવે છે કે સમગ્ર બ્રહ્માંડની ન તો શરૂઆત છે કે ન તો અંત.
હિંદુ પુરાણો અનુસાર, ભગવાન શિવની ત્રણ આંખો ત્રિકાળનું પ્રતીક માનવામાં આવે છે, એટલે કે ભૂતકાળ, વર્તમાન અને ભવિષ્ય. તે જ સમયે, સ્વર્ગ, મૃત્યુ અને પાતાળ. જેને આ ત્રણ આંખોના પ્રતીક માનવામાં આવે છે. આ જ કારણ છે કે ભગવાન શિવને ત્રણેય લોકના સ્વામી કહેવામાં આવે છે.
શિવ તેમની ત્રીજી આંખ ખોલે છે ત્યારે શું થાય છે
ઘણી પૌરાણિક કથાઓમાં એવું કહેવામાં આવે છે કે મુખ્યત્વે ભગવાન શિવ તેમની ત્રીજી આંખ ત્યારે જ ખોલે છે જ્યારે તેઓ અત્યંત ગુસ્સે થાય છે. હિંદુ ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં વર્ણન છે કે જો ભગવાન શિવની ત્રીજી આંખ ખુલે તો દુનિયામાં પ્રલય આવી શકે છે, જે વિશ્વને નષ્ટ કરવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
