હિન્દુ ધર્મમાં, ભાદરવામાં આવતી સોમવતી અમાસનું ખૂબ મહત્વ છે. આ દિવસે ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીની પૂજા સંપૂર્ણ વિધિથી કરવામાં આવે છે. સોમવતી અમાસના દિવસે શિવ મંદિરમાં જવું અને પૂજા કરવી ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને મહિલાઓ માટે સોમવતી અમાવસ્યાનું વ્રત વધુ મહત્વ ધરાવે છે. આ દિવસે વ્રત રાખવાથી અને ભગવાન શિવની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિ અખંડ સૌભાગ્યની પ્રાપ્તિ કરે છે.
દ્રિક પંચાંગ અનુસાર, ભાદરવા મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની અમાવસ્યા તિથિ સોમવાર, 02 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 05:21 વાગ્યે શરૂ થશે અને 03 સપ્ટેમ્બરના રોજ સવારે 07:54 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ઉદયતિથિ અનુસાર સોમવતી અમાસનું વ્રત 02 સપ્ટેમ્બર, સોમવારના રોજ રાખવામાં આવશે.
સોમવતી અમાસના દિવસે પૂજા દરમિયાન આ વ્રત કથા સાંભળવા કે વાંચવાથી પરિણીત મહિલાઓને અખંડ સૌભાગ્ય પ્રાપ્ત થાય છે અને અપરિણીત કન્યાઓ ઈચ્છિત વર પ્રાપ્ત કરીને ધન્ય બને છે.
સોમવતી અમાસ વ્રત કથા
દંતકથા અનુસાર, એક ગામમાં એક ગરીબ બ્રાહ્મણ પરિવાર હતો, તે પરિવારમાં એક પતિ, પત્ની અને એક પુત્રી હતી. જેમ જેમ સમય વીતતો ગયો તેમ તેમ તેની પુત્રી ધીમે ધીમે મોટી થવા લાગી. વધતી જતી ઉંમર સાથે એ દીકરીમાં તમામ સ્ત્રી ગુણોનો વિકાસ થતો ગયો. તે છોકરી સુંદર, સંસ્કારી અને પ્રતિભાશાળી હતી, પરંતુ ગરીબ હોવાને કારણે તે લગ્ન કરી શકી ન હતી. એક દિવસ એ બ્રાહ્મણના ઘરે એક સંત રાજા આવ્યા. યુવતીની સેવાની ભાવનાથી ઋષિ ખૂબ પ્રસન્ન થયા. કન્યાને દીર્ઘાયુ માટે આશીર્વાદ આપતા ઋષિએ કહ્યું કે આ છોકરીના હાથમાં લગ્નની રેખા જ નથી.
બ્રાહ્મણ સાધુએ ઉપાય જણાવ્યો
પછી બ્રાહ્મણ દંપતીએ ઋષિને ઉપાય વિશે પૂછ્યું, છોકરીએ શું કરવું જોઈએ જેથી તેના તેના લગ્ન થઈ શકે. થોડીવાર વિચાર્યા પછી સાધુ મહારાજે પોતાના દીર્ઘદ્રષ્ટિભર્યા ધ્યાનથી કહ્યું કે થોડે દૂર આવેલા એક ગામમાં સોના નામની એક ધોબી સ્ત્રી તેના પુત્ર અને પુત્રવધૂ સાથે રહે છે, જેઓ ખૂબ જ વ્યવસ્થિત અને તેના પતિ પ્રત્યે સમર્પિત છે. જો આ સુકન્યા તે ધોબીની સેવા કરે અને તે સ્ત્રી તેના લગ્નમાં પોતાની માંગનું સિંદૂર લગાવે અને તે પછી આ છોકરીના લગ્ન થઈ જાય, તો આ છોકરીના વિધવા થવાની શક્યતાઓ ખતમ થઈ શકે છે. સાધુએ એમ પણ કહ્યું કે સ્ત્રી ક્યાંય બહાર નથી જતી.
માતાએ તેની પુત્રીને આ પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો
આ સાંભળીને બ્રાહ્મણીએ તેની પુત્રીને ધોબીની સેવા કરવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો. બીજા જ દિવસથી છોકરી સવારે વહેલા ઊઠીને સોના ધોબીના ઘરે જવાનું, સાફ-સફાઈ અને બીજા બધાં કામો કરીને પાછી પોતાના ઘરે આવવા લાગી. એક દિવસ સોનાની ધોબી મહિલાએ તેની વહુને પૂછ્યું કે તું સવારે ઉઠીને બધું કામ કરે છે અને મને ખ્યાલ પણ નથી આવતો. પુત્રવધૂએ કહ્યું, મા, મેં વિચાર્યું કે તમે સવારે ઉઠીને બધા કામ જાતે જ પૂરા કરો. હું મોડી જાગું છું. આ બધું જાણીને સાસુ અને પુત્રવધૂ બંનેએ ઘરની દેખરેખ શરૂ કરી કે કોણ છે તે જોવા માટે કે જે સવારે ઘરનું બધું કામ કરે છે અને નીકળી જાય છે.
છોકરીને કારણ પૂછ્યું
ઘણા દિવસો પછી, ધોબીએ એક છોકરીને અંધારામાં મોઢું ઢાંકીને ઘરમાં આવતી જોઈ અને બધું કામ કરીને જતી રહી. જ્યારે તે બહાર જવા લાગી ત્યારે સોના ધોબણ તે છોકરીના પગે પડી અને પૂછ્યું, “તમે કોણ છો અને મારા ઘરમાં આ રીતે છુપાઈને કેમ કામ કરો છો?” પછી છોકરીએ ઋષિએ કહ્યું તે બધું કહ્યું. ધોબી સ્ત્રી સોના તેના પતિને સમર્પિત હતી, તેથી તે તેજસ્વી હતી. તે સંમત થઈ, સોના ધોબણના પતિ થોડા બીમાર હતી. તેણે પુત્રવધૂને પરત ન આવે ત્યાં સુધી ઘરે જ રહેવા કહ્યું હતું.
છોકરીની માંગમાં સિંદૂર લગાવ્યો
જેવી સોના ધોબીને છોકરીની માંગ પર તેના માંગનું સિંદૂર લગાવ્યું કે તરત જ સોના ધોબીનનો પતિ મૃત્યુ પામ્યો. તેને આ અંગે ખબર પડી. રસ્તામાં ક્યાંક પીપળનું ઝાડ મળે તો તેને પાણી અર્પણ કરીને અને તેની આસપાસ પ્રદક્ષિણા કરીને જ તે પાણી લઈશ એવું વિચારીને તે પાણી વિના ઘરેથી નીકળી ગઈ. એ દિવસે સોમવતી અમાસ હતી. બ્રાહ્મણના ઘરે મળેલી પુઆ-થાળીને બદલે, તેણે પીપળના ઝાડની 108 વાર ઈંટના ટુકડા સાથે પ્રદક્ષિણા કરી અને પછી પાણી પીધું. તેણીએ આ કર્યું કે તરત જ તેના પતિનું મૃત શરીર જીવંત બન્યું. ધોબીનો પતિ ફરી જીવતો થયો. ત્યારથી સોમવતી અમાસની પૂજા આ કથા વિના અધૂરી માનવામાં આવે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
