શરદ પૂર્ણિમા એ હિંદુ ધર્મમાં એક મહત્વપૂર્ણ તિથિ છે, જે અશ્વિન મહિનાની પૂર્ણિમાના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. તેને કોજાગરી પૂર્ણિમા અથવા ‘રાસ પૂર્ણિમા’ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે દેવી લક્ષ્મીની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ રાત્રે દેવી લક્ષ્મી પૃથ્વી પર ભ્રમણ કરે છે અને આ દિવસે પૂજા કરનારની તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે.
આ દિવસે ચંદ્ર તેના પૂર્ણ સ્વરૂપમાં હોય છે અને તેના કિરણોમાં વિશેષ ઔષધીય ગુણ હોય છે. એવું માનવામાં આવે છે કે શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે ચંદ્રના કિરણો અમૃત સમાન હોય છે, જે સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક હોય છે.
શરદ પૂર્ણિમા તિથિ
પંચાંગ અનુસાર આસો મહિનાના શુક્લ પક્ષની પૂર્ણિમા તિથિ 16 ઓક્ટોબર, બુધવારે રાત્રે 08:41 કલાકે શરૂ થશે. તે બીજા દિવસે ગુરુવાર, 17 ઓક્ટોબરે સાંજે 04:53 કલાકે સમાપ્ત થશે. આવી સ્થિતિમાં શરદ પૂર્ણિમાનો તહેવાર 16 ઓક્ટોબરે જ ઉજવવામાં આવશે.
શરદ પૂર્ણિમાનો શુભ સમય
પંચાંગ અનુસાર શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે સાંજે 5.05 કલાકે ચંદ્રોદય થશે. પૂર્ણિમાના દિવસે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા માટેનો શુભ સમય બપોરે 11:42 થી 12:32 સુધીનો રહેશે. આ સમયે પૂજા કરવાથી શુભ ફળ મળશે.
શરદ પૂર્ણિમા પર ખીરનું મહત્વ
શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે ખીર બનાવીને ચાંદનીમાં રાખવાની પરંપરા છે. હિંદુ માન્યતાઓ અનુસાર શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે ચંદ્રના કિરણોમાં અમૃત જેવા ઔષધીય ગુણ હોય છે. તેથી શરદ પૂર્ણિમાની રાત્રે ખીરને ચાંદનીમાં ખુલ્લા આકાશની નીચે રાખવામાં આવે છે, ત્યારબાદ આ ખીરને ખાવાની પરંપરા છે.
જે સ્વાસ્થ્ય માટે ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે અને તેને દેવી લક્ષ્મીનો પ્રસાદ માનવામાં આવે છે. આ દિવસે દેવી લક્ષ્મીની પૂજા દરમિયાન ખીર ચઢાવવામાં આવે છે. જ્યોતિષ શાસ્ત્ર અનુસાર આ વર્ષે શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે ચાંદનીમાં ખીર રાખવાનો સમય રાત્રે 8.40 વાગ્યાનો છે.
શરદ પૂર્ણિમાની પૂજા વિધિ
શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે દેવી લક્ષ્મી અને ચંદ્રની પૂજાનું વિશેષ મહત્વ છે. આ દિવસે દેવી લક્ષ્મી, ચંદ્ર અને ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી ધન, સુખ અને સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે. શરદ પૂર્ણિમાના દિવસે સૌ પ્રથમ સૂર્યોદય સમયે સ્નાન કરો અને સ્વચ્છ વસ્ત્રો પહેરો. ઘરના પૂજા સ્થળને સાફ અને શણગારો. ઉપવાસ રાખવાની પ્રતિજ્ઞા લો. પૂજા માટે ઘરની ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં અથવા કોઈપણ ખુલ્લી જગ્યાએ સ્ટૂલ રાખો અને તેના પર સફેદ કપડું પાથરી દો. પોસ્ટ પર દેવી લક્ષ્મી, ભગવાન વિષ્ણુ અને ચંદ્રની તસવીર અથવા મૂર્તિ સ્થાપિત કરો.
પૂજા માટેની સામગ્રીમાં શુદ્ધ જળ, દૂધ, ચોખા, ગંગાજળ, ધૂપ, દીવો, કપૂર, ફૂલ, પ્રસાદ (ખાસ કરીને ખીર), સોપારી, સોપારી રાખવી. ચોક પર રાખવામાં આવેલી દેવી લક્ષ્મી અને ભગવાન વિષ્ણુની મૂર્તિઓને દૂધ અને ગંગા જળથી સ્નાન કરાવો. આ પછી ફૂલ, ચોખા, ધૂપ, દીવો અને કપૂર પ્રગટાવીને આરતી કરો. ચંદ્રની પૂજા કરોઃ અર્ધ્ય અર્પણ કરવા માટે એક વાસણમાં પાણી, ચોખા અને ફૂલ મૂકીને ચંદ્રને અર્પણ કરો. રાત્રે ચંદ્રની પૂજા કર્યા પછી ખીરને પ્રસાદ તરીકે પરિવારના સભ્યોમાં વહેંચો અને જાતે જ તેનું સેવન કરો.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
