વિટામિન ડીની ઉણપનું કારણ શું છે: શરીરને સ્વસ્થ રાખવા માટે તમામ પોષકતત્વો સંતુલિત માત્રામાં હોવા જરૂરી છે. શરીરમાં પ્રોટીન, કેલ્શિયમ, વિટામિન અને જરૂરી મિનરલ્સની ઉણપને કારણે અનેક ગંભીર બીમારીઓ થવાનો ખતરો રહે છે. વિટામિન ડી શરીર માટે ખૂબ જ જરૂરી છે. વિટામિન ડીની ઉણપને કારણે હાડકાંની નબળાઈ, દાંત સંબંધિત સમસ્યાઓ અને અનેક બીમારીઓનો ખતરો રહે છે.
વિટામિન ડી પણ શરીરમાં હોર્મોનની જેમ કામ કરે છે. તેથી, તેને સંતુલિત માત્રામાં જાળવવું મહત્વપૂર્ણ છે. બિનઆરોગ્યપ્રદ આહાર અને વ્યસ્ત જીવનશૈલીના કારણે મોટાભાગના લોકોમાં વિટામિન ડીની ઉણપ જોવા મળે છે. આ કારણે બાળકોમાં રિકેટ્સનું જોખમ રહે છે, જ્યારે મોટી ઉંમરના લોકોમાં હાડકાંની નબળાઈ અથવા ઑસ્ટિયોપોરોસિસનું જોખમ વધી જાય છે. શરીરમાં આયર્ન, મેગ્નેશિયમ અને કેલ્શિયમને શોષવા માટે પણ વિટામિન ડી જરૂરી છે. ચાલો જાણીએ કે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપ કેમ થાય છે અને તેની ઉણપથી બચવાના ઉપાયો શું છે?
વિટામિન ડીની ઉણપ શા માટે થાય છે?
સામાન્ય રીતે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપનું મુખ્ય કારણ પોષણનો અભાવ માનવામાં આવે છે. પરંતુ જીવનશૈલી સંબંધિત કારણોને લીધે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપ થઈ શકે છે. આજના સમયમાં આ સમસ્યા એટલી સામાન્ય બની ગઈ છે કે દરેક ત્રીજા વ્યક્તિના શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપ છે. વાસ્તવમાં, જે લોકો લાંબા સમય સુધી બંધ રૂમમાં રહે છે અથવા જે લોકો તડકામાં બહાર નથી જતા તેમને આ સમસ્યાનું જોખમ વધુ હોય છે. આ સિવાય આહારમાં વિટામિન ડીની પૂરતી માત્રા ધરાવતા ખોરાકનો અભાવ પણ આનું કારણ હોઈ શકે છે. જે લોકો વધુ પડતા જંક ફૂડ અને ફાસ્ટ ફૂડનું સેવન કરે છે તેઓ પણ વિટામિન ડીની ઉણપનો શિકાર બની શકે છે. શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપના કેટલાક મુખ્ય કારણો નીચે મુજબ છે-
- મોટાભાગે બંધ રૂમમાં રહેવું કે તડકામાં બહાર ન જવું.
- નાઇટ શિફ્ટમાં કામ કરતા લોકોમાં વિટામિન ડીની ઉણપ.
- ફાસ્ટ ફૂડ અને ચાઈનીઝ ફૂડનું વધુ પડતું સેવન.
- સગર્ભા સ્ત્રીઓને અમુક કારણોસર વિટામિન ડીની ઉણપનું જોખમ રહેલું છે.
- દૂધ, દહીં વગેરે જેવા ડેરી ઉત્પાદનોનું સેવન ન કરવાને કારણે.
વિટામિન ડી શરીર માટે કેમ મહત્વનું છે?
વિટામિન ડી એ શરીર માટે સૌથી મહત્વપૂર્ણ વિટામિન્સમાંનું એક છે. આજના સમયમાં સમયના અભાવ અને વ્યસ્ત જીવનશૈલીના કારણે લોકો હેલ્ધી ખાવા પર ધ્યાન આપી શકતા નથી. આ કારણે ઘણી બીમારીઓનું જોખમ નોંધપાત્ર રીતે વધી જાય છે. વિટામિન ડી એ માત્ર શરીરમાં હાજર આવશ્યક વિટામિન નથી, પરંતુ તે અન્ય ઘણા કાર્યો પણ કરે છે. વિટામિન ડી શરીરની રોગપ્રતિકારક શક્તિને મજબૂત રાખવા માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે અને કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારી સામે લડવામાં ખૂબ જ ઉપયોગી છે. આ સિવાય હાડકાં અને દાંતને મજબૂત રાખવા માટે વિટામિન ડી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. વિટામિન ડીના 2 પ્રકાર છે – પ્રથમ વિટામિન ડી 2 (એગ્રોકેલ્સિફેરોલ) અને બીજું વિટામિન ડી 3 (કોલેકેલ્સિફેરોલ) છે. વિટામિન D2 શરીરમાં ઉત્પન્ન થતું નથી, તે છોડમાંથી મેળવવામાં આવે છે. જ્યારે વિટામીન D3 શરીરમાં ઉત્પન્ન થાય છે, તે સૂર્યના કિરણો સાથેની પ્રતિક્રિયાને કારણે શરીરમાં બને છે. આ સિવાય માછલીઓમાં વિટામિન D3 પણ જોવા મળે છે.
વિટામિન ડીની ઉણપને રોકવાની રીતો
શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપથી બચવા માટે તમારે તમારા આહાર અને જીવનશૈલીમાં ફેરફાર કરવો જોઈએ. જો તમે નાઇટ શિફ્ટમાં કામ કરો છો, તો તમારે દિવસ દરમિયાન થોડો સમય તડકામાં ચાલવું અથવા બેસવું જોઈએ. તડકામાં થોડું ચાલવાથી તમે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપને પૂરી કરી શકો છો. આ સિવાય આહારમાં સુધારો કરવો જરૂરી છે. વિટામિન ડીથી ભરપૂર ખોરાક ખાવાથી તમે શરીરમાં વિટામિન ડીની ઉણપને દૂર કરી શકો છો. આ માટે તમારા આહારમાં માછલી, ઈંડા, ડેરી ઉત્પાદનો, માંસ, અનાજ અને સંતરા વગેરેનો સમાવેશ કરો. જો વિટામિન ડીની ઉણપના લક્ષણો દેખાય, તો કૃપા કરીને ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો.
(નોધ: આરોગ્ય સંબંધિત લેખ વાચકના જ્ઞાન અને જાગૃતિ વધારવા માટે તૈયાર કરવામાં આવ્યો છે. ઉપરોક્ત લેખમાં દર્શાવેલ માહિતી વિશે વધુ વિગતો માટે તમારા ડોક્ટરની સલાહ લો.)
