દિવાળીના દિવસે માતા લક્ષ્મી અને ભગવાન ગણેશની પૂજા કરવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે સંપૂર્ણ વિધિપૂર્વક દેવી લક્ષ્મીની પૂજા કરવાથી દેવી માતા પ્રસન્ન થાય છે અને સુખ-સમૃદ્ધિના આશીર્વાદ આપે છે.
શાસ્ત્રોમાં દેવી લક્ષ્મીના આઠ સ્વરૂપોનું વર્ણન છે. દેવી લક્ષ્મીના આ આઠ સ્વરૂપો આઠ પ્રકારના ફળ આપનાર માનવામાં આવે છે. એવું કહેવાય છે કે દેવી લક્ષ્મીના આ સ્વરૂપોની પૂજા કરવાથી જલ્દી જ શુભ ફળ મળે છે.
માતા લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ
દેવી લક્ષ્મીનું પ્રથમ સ્વરૂપ આદિ લક્ષ્મી છે. તેણીને મૂળ લક્ષ્મી, મહાલક્ષ્મી પણ કહેવામાં આવે છે. શ્રીમદ ભાગવત પુરાણ અનુસાર, આદિ લક્ષ્મીએ બ્રહ્માંડની રચના કરી હતી. જેમાંથી ત્રિમૂર્તિ અને મહાકાલી, લક્ષ્મી અને મહાસરસ્વતી પ્રગટ થયા. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી લક્ષ્મીના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી તેમનાથી જીવનની ઉત્પત્તિ થઈ છે. તેમના ભક્તો ભ્રમમાંથી મુક્ત થઈને મોક્ષ પ્રાપ્ત કરે છે. તેમની કૃપાથી આ લોક અને પરલોકમાં સુખ અને સંપત્તિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
ધન લક્ષ્મી
દેવી લક્ષ્મીનું બીજું સ્વરૂપ ધન લક્ષ્મી કહેવાય છે. તેમના એક હાથમાં પૈસાથી ભરેલો ઘડો અને બીજા હાથમાં કમળનું ફૂલ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી લક્ષ્મીના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિના જીવનમાંથી દરેક પ્રકારની આર્થિક સમસ્યાઓ દૂર થઈ જાય છે. ઋણમાંથી મુક્તિ મળે છે. પુરાણો અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુને કુબેર દેવના ઋણમાંથી મુક્ત કરવા માટે માતાએ આ સ્વરૂપ ધારણ કર્યું હતું.
ધાન્ય લક્ષ્મી
દેવી લક્ષ્મીનું ત્રીજું સ્વરૂપ ધાન્ય લક્ષ્મી છે જેનો અર્થ ખોરાકની સંપદા. તેમને માતા અન્નપૂર્ણાનું સ્વરૂપ પણ માનવામાં આવે છે. આ દેવી દરેક ઘરમાં ભોજન સ્વરૂપે વિરાજમાન છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે ઘરોમાં ભોજનનું સન્માન કરવામાં આવે છે ત્યાં ભોજનનો બગાડ થતો નથી, ધન્ય લક્ષ્મી તેમના પર પ્રસન્ન થાય છે અને તેમના ઘરમાં વાસ કરે છે.
ગજલક્ષ્મી
ગજલક્ષ્મી દેવી લક્ષ્મીનું ચોથું સ્વરૂપ છે. આ સ્વરૂપમાં મા ગજ એટલે કે હાથીની ઉપર કમળના ફૂલ પર બિરાજમાન છે. મા ગજ લક્ષ્મીને કૃષિ અને ફળદ્રુપતાની દેવી તરીકે પૂજવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે દેવી લક્ષ્મીના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી વ્યક્તિને સંતાન પ્રાપ્તિનું સુખ પ્રાપ્ત થાય છે. તેમને રાજલક્ષ્મી પણ કહેવામાં આવે છે કારણ કે તે દેવી છે જે રાજ્યને સમૃદ્ધિ આપે છે.
સંતાન લક્ષ્મી
માતા લક્ષ્મીનું પાંચમું સ્વરૂપ સંતાન લક્ષ્મી છે. તે સ્કંદમાતાના સ્વરૂપ સમાન છે. બાળ લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ પણ એવું જ છે. તેણીને ચાર હાથ છે અને તેના ખોળામાં બાળ સ્વરૂપમાં કુમાર સ્કંદ છે. એવું માનવામાં આવે છે કે માતા લક્ષ્મી પોતાના બાળકોના રૂપમાં ભક્તોની રક્ષા કરે છે.
વીર લક્ષ્મી
દેવી લક્ષ્મીનું આ સ્વરૂપ ભક્તોને બહાદુરી, જોમ અને હિંમત આપે છે. તેના આઠ હાથ છે જેમાં દેવી વિવિધ શસ્ત્રો ધારણ કરે છે. માતા વીર લક્ષ્મી ભક્તોની અકાળ મૃત્યુથી રક્ષા કરે છે. તે યુદ્ધમાં વિજય લાવે છે. તેમની કૃપાથી સૌભાગ્ય અને સમૃદ્ધિની પ્રાપ્તિ થાય છે.
વિજય લક્ષ્મી
દેવી લક્ષ્મીનું સ્વરૂપ વિજય લક્ષ્મી છે, તેમને જય લક્ષ્મી તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે. માતાના આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી ભક્તો જીવનના દરેક ક્ષેત્રમાં વિજય અને યશ પ્રાપ્ત કરે છે. જય લક્ષ્મી મા કીર્તિ, સમ્માન અને આદર પ્રદાન કરે છે. વિજય લક્ષ્મી દરેક સમસ્યામાં વિજય અપાવે છે અને નિર્ભયતા આપે છે.
વિદ્યા લક્ષ્મી
વિદ્યા લક્ષ્મી દેવી લક્ષ્મીનું આઠમું સ્વરૂપ છે. દેવી લક્ષ્મીનું આ સ્વરૂપ જ્ઞાન, કળા અને કૌશલ્ય આપે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે આ સ્વરૂપની પૂજા કરવાથી શિક્ષણના ક્ષેત્રમાં સફળતા મળે છે.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
