સનાતન પરંપરામાં હનુમાનજીની ઉપાસનાથી તમામ પરેશાનીઓ દૂર થાય છે અને તમામ મનોકામનાઓ પૂર્ણ થાય છે. હિંદુ ધર્મમાં હનુમાનજી એવા દેવતા છે, જેમને સાત ચિરંજીવીઓમાંના એક માનવામાં આવે છે. હિંદુ માન્યતા અનુસાર હનુમાનજી દરેક યુગમાં પૃથ્વી પર રહે છે. દેશમાં બજરંગીના આવા અનેક ધામ છે, જ્યાં માત્ર દર્શન અને પૂજા કરવાથી જીવન સાથે જોડાયેલા તમામ દુ:ખ દૂર થઈ જાય છે.
આવું જ એક પવિત્ર ધામ મધ્યપ્રદેશના ઈન્દોર શહેરથી માત્ર 30 કિમી દૂર આવેલું છે. સાંવરે ગામમાં સ્થિત હનુમાનજીનું આ એકમાત્ર મંદિર છે,ભગવાનની મુર્તિ છે અને ઊંધા હનુમાનજીની પૂજા કરવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ બજરંગીના આ પવિત્ર ધામમાં કરવામાં આવતી આ પૂજાનું રહસ્ય.
હનુમાનની પૂજા ઊંધી શા માટે કરવામાં આવે છે?
સાંવર ખાતે આવેલું હનુમાન મંદિર રામાયણ કાળનું માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે ત્રેતાયુગમાં જ્યારે ભગવાન શ્રી રામ અને લંકાપતિ રાવણ વચ્ચે યુદ્ધ ચાલી રહ્યું હતું, તે દરમિયાન અહિરાવણે પોતાનું સ્વરૂપ બદલી નાખ્યું અને શ્રી રામની સેનામાં જોડાઈ ગયો. એક રાત્રે જ્યારે બધા સૂતા હતા ત્યારે અહિરાવણ ગુપ્ત રીતે ભગવાન રામ અને લક્ષ્મણ પાસે પહોંચ્યા અને તેમની શક્તિથી તેમને બેભાન કરી દીધા. આ પછી તેણે ભગવાન શ્રી રામ અને લક્ષ્મણનું અપહરણ કર્યું અને પાતાળ લોકમાં લઈ ગયા.
પછી બજરંગીએ અહિરાવણને મારી નાખ્યો
બીજા દિવસે જ્યારે બધાને આ વાતની જાણ થઈ ત્યારે પવનના પુત્ર હનુમાન સ્વયં ભગવાન શ્રી રામ અને લક્ષ્મણની શોધમાં પાતાળ લોકમાં ગયા અને અહિરાવણનો વધ કરીને તેમને પૃથ્વી પર પાછા લાવ્યા. એવું માનવામાં આવે છે કે હનુમાનજીની પાતાળ લોકની યાત્રા સાંવરેથી જ શરૂ થઈ હતી અને જ્યારે તેઓ પાતાળ લોક તરફ ચાલ્યા ત્યારે તેમનું માથું નીચે તરફ હતું અને તેમના પગ ઉપરની તરફ હતા. આ જ કારણ છે કે આ સ્થાન પર તેમના સ્વરૂપની પૂજા કરવામાં આવે છે.
હનુમાનજીની પૂજાનું વિપરીત પરિણામ
સાંવેર સ્થિત ઉંધી હનુમાનની મૂર્તિને જાગૃત મૂર્તિ માનવામાં આવે છે. એવું માનવામાં આવે છે કે જે પણ બજરંગીના આ પવિત્ર ધામ પર હનુમાનજીની ઊંધી મૂર્તિની પૂજા કરે છે, તેના જીવન સાથે જોડાયેલી સૌથી મોટી સંકટ આંખના પલકારામાં દૂર થઈ જાય છે. આ જ કારણ છે કે દરરોજ મોટી સંખ્યામાં હનુમત ભક્તો અહીં પહોંચે છે. તેનાથી વિપરીત, હનુમાન મંદિર વિશે એવું માનવામાં આવે છે કે જો કોઈ વ્યક્તિ અહીં આવીને સતત ત્રણ કે પાંચ મંગળવાર સુધી પૂજા કરે છે તો તેની મનોકામના પૂર્ણ થાય છે.
(નોંધ: અહીં આપેલી માહિતી ધાર્મિક માન્યતાઓ અને જાહેર માન્યતાઓ પર આધારિત છે, આના માટે કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. સામાન્ય જનતાના હિતને ધ્યાનમાં રાખીને અત્રે પ્રસ્તુત છે.)