હિન્દુ ધર્મમાં દર મહિનાના શુક્લ પક્ષ અને કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશી તિથિએ શ્રી હરિ વિષ્ણુની પૂજા કરવાની પરંપરા છે. આ રીતે પાપમોચિની એકાદશી દર વર્ષે ચૈત્ર માસના કૃષ્ણ પક્ષની એકાદશીના દિવસે ઉજવવામાં આવે છે. દ્રિક પંચાંગ અનુસાર આ વર્ષે પાપામોચિની એકાદશી 5 એપ્રિલ 2024ના રોજ ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસે વિશ્વના રક્ષક ભગવાન વિષ્ણુ અને માતા લક્ષ્મીની પૂજા કરવામાં આવે છે.
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર પાપમોચિની એકાદશીનું વ્રત કરવાથી બધા પાપોમાંથી મુક્તિ મળે છે. મોક્ષની પ્રાપ્તિ થાય છે અને સુખ અને સૌભાગ્યમાં વધારો થાય છે. આ વ્રતના દિવસે પાપમોચિની એકાદશી વ્રત કથાનો પાઠ કરવો ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે. ચાલો જાણીએ પાપમોચિની એકાદશીના શુભ સમય અને ઉપવાસની કથા:
પાપમોચિની એકાદશી ક્યારે છે?
દ્રિક પંચાંગ અનુસાર આ વર્ષે પાપમોચિની એકાદશી તિથિ 4 એપ્રિલે સાંજે 4:14 વાગ્યે શરૂ થશે અને બીજા દિવસે બપોરે 1:28 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. તેથી ઉદયતિથિ અનુસાર 5 એપ્રિલે પાપમોચિની એકાદશીનું વ્રત કરવામાં આવશે.
પાપમોચિની એકાદશી વ્રતની કથાઃ
પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, ભગવાન કૃષ્ણએ પોતે પાંડુના પુત્ર અર્જુનને પાપમોચિની એકાદશી વ્રતનું મહત્વ જણાવ્યું હતું. એવું માનવામાં આવે છે કે જ્યારે રાજા માંધાતાએ ઋષિ લોમાશને પૂછ્યું કે અજાણતા કરવામાં આવેલા પાપોમાંથી મુક્તિ કેવી રીતે મેળવવી? ત્યારબાદ લોમશ ઋષિએ રાજાને પાપમોચની એકાદશી વ્રત સાથે જોડાયેલી પૌરાણિક કથા કહી. કથા અનુસાર એકવાર ચ્યવન ઋષિના પુત્ર મેધવી જંગલમાં તપસ્યા કરી રહ્યા હતા. તે સમયે મંજુઘોષ નામની એક અપ્સરા ત્યાંથી પસાર થઈ રહી હતી. ત્યારે તે અપ્સરાની નજર મેધવી પર પડી અને તે તેના પર મોહિત થઈ ગઈ. આ પછી અપ્સરાએ મેધવીને પોતાની તરફ આકર્ષવા માટે ઘણા પ્રયત્નો કર્યા.
કામદેવ પણ મંજુઘોષની મદદ કરવા આવ્યા. આ પછી મેધવી મંજુઘોષ તરફ આકર્ષાઈ અને તે ભગવાન શિવની તપસ્યા કરવાનું ભૂલી ગઈ. થોડા સમય પછી, જ્યારે મેધવીને તેની ભૂલનો અહેસાસ થયો, ત્યારે તેણે મંજુઘોસા પર આરોપ મૂક્યો અને તેને વેમ્પાયર બનવાનો શ્રાપ આપ્યો. જેના કારણે અપ્સરા ખૂબ જ દુઃખી થઈ ગઈ. અપ્સરાને પોતાની ભૂલ સમજાઈ અને તરત જ માફી માંગી. અપ્સરાની ક્ષમાયાચના સાંભળીને મેધવીએ મંજુઘોષને ચૈત્ર માસની પપમોચની એકાદશી વિશે જણાવ્યું. મંજુઘોષાએ મેધવીની સૂચના મુજબ પપમોચની એકાદશીનું વ્રત કર્યું. પાપમોચિની એકાદશી વ્રતના પુણ્ય પ્રભાવને કારણે તેને તમામ પાપોમાંથી મુક્તિ મળી. આ વ્રતની અસરથી મંજુઘોષ ફરી અપ્સરા બનીને સ્વર્ગમાં ગયા. મંજુઘોષ પછી, મેધવીએ પણ પપમોચની એકાદશીના ઉપવાસ કર્યા અને તેના પાપોને દૂર કરીને, તેણે પોતાનું ગુમાવેલું ગૌરવ પાછું મેળવ્યું.
(નોંધઃ આ લેખમાં આપવામાં આવેલી કોઈપણ માહિતીની ચોકસાઈ અથવા વિશ્વસનીયતાની ખાતરી આપવામાં આવતી નથી. આ માહિતી વિવિધ માધ્યમો, જ્યોતિષીઓ, પંચાંગો, માન્યતાઓ અને ધાર્મિક ગ્રંથોમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવી છે અને તમારી સમક્ષ રજૂ કરવામાં આવી છે. અમારો ઉદ્દેશ્ય માત્ર માહિતી પ્રદાન કરવાનો છે. વધુમાં કોઈપણ ઉપયોગ માટેની જવાબદારી વપરાશકર્તાની પોતાની રહેશે.)
