શિવલિંગ પર શંખ વડે જલાભિષેક કેમ નથી થતો? જાણો તેની કથા

હિંદુ ધર્મમાં મહાશિવરાત્રીના તહેવારનું વિશેષ મહત્વ છે. આ વર્ષે મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર 18 ફેબ્રુઆરી 2023ના રોજ છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ ભગવાન શિવ અને માતા પાર્વતીના લગ્ન ફાગણ મહિનાના કૃષ્ણ પક્ષની ચતુર્દશી તારીખે થયા હતા. આ કારણથી દર વર્ષે મહાશિવરાત્રીનો તહેવાર ઉજવવામાં આવે છે. મહાશિવરાત્રી પર ભોલેનાથની વિશેષ પૂજા કરવામાં આવે છે.

આ દિવસે સવારથી જ ભગવાન શિવના વ્રત, પૂજા અને જલાભિષેક માટે શિવાલયોમાં ભારે ભીડ જોવા મળે છે.

મહાશિવરાત્રી પર ભોલેનાથની પૂજા કરવાથી તમામ પ્રકારની સમસ્યાઓનો અંત આવે છે અને તમામ પ્રકારની મનોકામનાઓ જલદી પૂર્ણ થાય છે. ભગવાન શિવની પૂજા કરવા માટે શિવલિંગ પર જલાભિષેક કરવાનું વિશેષ મહત્વ છે. ભગવાન શિવની પૂજામાં બિલીપત્ર, ભાંગ, ધતુરા અને દૂધ-દહીંનો અભિષેક કરવાથી ભગવાન શિવ પ્રસન્ન થાય છે. પરંતુ ધાર્મિક શાસ્ત્રોમાં શિવલિંગની પૂજા દરમિયાન કેટલીક વસ્તુઓનો ઉપયોગ વર્જિત માનવામાં આવ્યો છે. શું તમે જાણો છો કે ભગવાન શિવની પૂજામાં શંખનો ક્યારેય ઉપયોગ કેમ થતો નથી. ચાલો જાણીએ તેની પાછળની દંતકથા…

શંખથી શિવલિંગ પર જળ ન ચઢાવવું

દંતકથા અનુસાર, શંખચૂડ નામનો એક શક્તિશાળી રાક્ષસ હતો. શંખચુડના પિતાનું નામ દૈત્ય દંભ હતું. દૈત્યદંભને ઘણા વર્ષો સુધી કોઈ સંતાન નહોતું, પછી તેમની પાસેથી સંતાન પ્રાપ્તિની ઈચ્છામાં તેમણે ભગવાન વિષ્ણુની કઠોર તપસ્યા કરવા માંડી. દૈત્યરંભની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને ભગવાન વિષ્ણુએ તેમને ત્રણેય લોકમાં અજેયતાનું વરદાન આપતાં તેમને પુત્ર પ્રાપ્તિનું વરદાન આપ્યું હતું. જ્યારે શંખચુડ થોડા વર્ષો પછી મોટો થયો, ત્યારે તેણે બ્રહ્માજીને પ્રસન્ન કરવા માટે કઠોર તપ કરવાનું શરૂ કર્યું. વર્ષોની તપસ્યાથી પ્રસન્ન થઈને બ્રહ્માજીએ અજેય બનવાનું વરદાન મેળવ્યું. આ ઉપરાંત બ્રહ્માજીએ શંખચુડ અને શ્રી કૃષ્ણ કવચ પણ આપ્યું હતા. આ સિવાય બ્રહ્માજીએ શંખચુડને ધર્મધ્વજની પુત્રી વૃંદા સાથે લગ્ન કરવાનો આદેશ આપ્યો, જે પાછળથી તુલસી તરીકે ઓળખાઈ.

બ્રહ્માજી તરફથી મળેલા વરદાનના થોડા દિવસો પછી શંખચુડે વૃંદા સાથે લગ્ન કર્યા. આ રીતે ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માજી બંનેના આશીર્વાદ પ્રાપ્ત કરી શંખચુડ ખૂબ જ શક્તિશાળી અને ઘમંડી બની ગયો. પછી પોતાને મળેલા વરદાનના બળ પર તેણે ત્રણેય લોક પર રાજ કરવાનું શરૂ કર્યું અને યુદ્ધમાં દેવતાઓને હરાવવાનું ચાલુ રાખ્યું. પછી શંખચૂડના આતંકથી ડરીને બધા દેવી-દેવતાઓ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે મદદ માંગવા ગયા.

પરંતુ ભગવાન વિષ્ણુ અને બ્રહ્માએ સ્વયં શંખચૂડને અજેય બનવાનું વરદાન આપ્યું હતું, આ કારણથી તેઓએ આ રાક્ષસથી મુક્તિ મેળવવા માટે ભગવાન શિવને પ્રાર્થના કરી. શંખચૂડથી શ્રીકૃષ્ણ કવચ અને દેવી તુલસીના પતિવ્રત ધર્મનો સતત લાભ મળી રહ્યો છે, આ કારણે શિવજી પણ તેમનો વધ કરી શક્યા ન હતા. પછી ભગવાન વિષ્ણુએ બ્રાહ્મણનું રૂપ ધારણ કર્યું અને રાક્ષસ રાજા શંખચૂડ પાસેથી ભેટ સ્વરૂપે શ્રીકૃષ્ણ કવચ મેળવ્યું અને પછી શંખચૂડનું રૂપ ધારણ કર્યું અને દેવી વૃંદાની પતિવ્રતા ધર્મને નષ્ટ કર્યો. આ રીતે શંખચુડ પાસે શ્રીકૃષ્ણ કવચ નહોતું અને તેઓ પોતાની પત્ની વૃંદાની પવિત્રતાનો પ્રભાવ પણ ન મળ્યો.

આ પછી શિવજીએ યુદ્ધના મેદાનમાં પોતાના ત્રિશુલ વડે શંખચુડને બાળી નાખ્યું અને તેના હાડકામાંથી શંખનો જન્મ થયો. પરંતુ શંખચુડ વિષ્ણુના ભક્ત હતા અને લક્ષ્‍મી-વિષ્ણુને શંખનું પાણી ખૂબ જ પ્રિય છે અને તમામ દેવતાઓને શંખમાંથી જળ ચઢાવવાની વીધી છે. ભગવાન શિવ દ્વારા શંખચૂડનો વધ કરવાને કારણે ભગવાન શિવની પૂજામાં ક્યારેય શંખ ફૂંકવામાં આવતો નથી અને શંખથી ભગવાન શિવનો જલાભિષેક કરવામાં આવતો નથી.

(નોંધઃ આ લેખ પ્રચલિત માન્યતાઓ પર આધારિત છે. તેના કોઈ વૈજ્ઞાનિક પુરાવા નથી. લોકોની જાણકારી માટે તેને અહીં રજૂ કરવામાં આવ્યો છે.)